Zelf limonade-siroop maken

Tijdens mijn stage, lang geleden, in Sri Lanka dronk ik dagelijks Elephant Ginger Beer. Alle ginger ale die ik nadien uitprobeerde vond ik slappe aftreksels. Als ik op de ingrediëntenlijst kijk zit er dan ook nauwelijks gember in, vaak slechts wat aroma.
Sinds kort hebben we een sodastream. Je weet wel van die reclame waar ze zeggen dat je geen wegwerpflessen meer nodig hebt en geld bespaart. Terwijl de bijbehorende peperdure siropen in kleine (440ml) plastic wegwerpflessen zit.

Gekochte gembersiroop (niet van sodastream) was wederom laf van smaak, al vinden de kinderen hem heerlijk. Aanleiding om eens te kijken of ik zelf gembersiroop kan maken. Ik googelde wat rond, zocht op siroop maken, surinaams gemberbier, tropisch gemberbier. Siroop maken blijkt heel simpel. Het is gefilterd vocht met suiker.

Er zijn 3 basisrecepten voor siroop:

• 1,5 kg suiker per liter vocht. Om te zorgen dat de suiker goed oplost kun je basterdsuiker gebruiken. De koude methode wordt vooral gebruikt voor verse sappen die je niet wilt verhitten of voor aroma's die verloren gaan bij hoge temperaturen. In theorie is deze siroop door het hoge suikergehalte (60%) onbeperkt houdbaar. Doch als hij niet gekookt heeft zou ik hem koel bewaren en binnen een maand opmaken.
• 1 kg suiker per liter vocht. Breng het vocht aan de kook, doe de suiker erbij en roer totdat de suiker volledig is opgelost.
• 0,5 kg suiker per liter vocht. Breng het vocht met de suiker aan de kook en laat minimaal 5 minuten doorkoken. Vaak wordt er langer gekookt om de vloeistof te laten indikken. De smaak van niet vluchtige aroma's wordt dan intenser.

Gebruik schone flessen. Als je de siroop hebt verhit, heet in de fles giet en luchtdicht afsluit is de siroop een jaar houdbaar. Houdt de fles, na het vullen en luchtdicht afsluiten, even ondersteboven.
Na opening koel bewaren en binnen een maand opmaken.

Dan de smaakjes. Er zijn ongelooflijk veel varianten. In ingrediënten, hoeveelheden, in kooktijd en in sta-tijd. Siroop is niet meer dan suikerwater met een smaakje.

Siroop voor gemberlimonade:

- geraspte gember

- citroen- of limoensap

- kruidnagels

- (riet)suiker

- optioneel: piment, laurierblad, vanillesuiker, sinaasappelsap, geraspte citrusschil

Ondanks de piment, laurierblad en geraspte sinaasappelschil die ik extra toegevoegd had vond ik de smaak erg mild. Ik vermoed dat bij Elephant Ginger Beer de gember met de suiker gefermenteerd is. Het is namelijk een eeuwenoud recept en koolzuur zal daar niet los aan toegevoegd zijn. Het is een experimentje waard. Al vrees ik dat het dan meer op bier brouwen gaat lijken...

Siroop voor vlierbloesemlimonade:

- vlierbloesem (hele schermen of alleen de bloemetjes)

- citroenschijven (1 citroen per liter)

- suiker

- optioneel: citroenmelisse, munt, vanillesuiker

Laat 1 tot 3 dagen weken in water zonder de suiker. Dan (koken, laten afkoelen) filteren, suiker afwegen en (opnieuw) koken met de suiker en in flessen doen.

Update 4 maanden later, blog met foto's over vlierbloesemsiroop.

Zelf havermelk maken

Sinds ik een paar jaar geleden koffie dronk bij een boerderijwinkel waar een pasgeboren kalfje apart gezet was van de moeder ben ik geminderd met zuivel en koop ik zoveel mogelijk de biologische variant. Aan een stuk door zat het kalf te loeien en de moeder loeide hartverscheurend terug.

Ik drink de koffie het liefst met een flinke scheut melk. Ik probeerde sojamelk, havermelk en amandelmelk uit de winkel. Geen van drieën konden ze mij bekoren. Te zoet vooral*. In de koffie wil ik geen suiker. Dus tijd voor een experiment; zelf havermelk maken. Dat is namelijk reuze-simpel.

Neem circa 100 gram havervlokken per liter water. Recepten online variëren van 80 tot 120 gram.
Je kunt de havervlokken laten weken maar het hoeft niet.
Optioneel is een beetje olie, vanillesuiker of stroop voor de smaak, ik voegde niets toe.
Doe in de blender en laat op volle snelheid minimaal 1 minuut draaien.
De melk is nu klaar.
Afhankelijk van de toepassing kun je de melk filteren, zeven of zo laten.

Als je de melk gebruikt om bijvoorbeeld pannenkoeken te bakken, door de muesli te doen of pap mee te maken kun je het met pulp en al gebruiken.
Als je de melk drinkt en griezelt van flubbertjes moet je filteren.
In alle andere gevallen kun je zeven.
Ik vond dat er best veel pulp over bleef. Dat kun je verwerken in gebak, pap of pannenkoeken. Hier ging het naar de kippen.

Dan de smaak. Beter dan uit de winkel. Maar niet lekker genoeg om zo te drinken volgens de gezinsleden. En ik vond het door de koffie zelfs een beetje smerig. Door de soep, waar eigenlijk een scheut room in moest, smaakte het prima.

Smaken verschillen. Het is in ieder geval een goedkoop, lekkerder en minder milieubelastend alternatief voor de havermelk uit de winkel.
Met een pak havervlokken, verpakt in papier, van nog geen euro kun je 5 liter havermelk maken. Havermelk uit de winkel kost al snel rond de 2 euro en zit in drankkartons.

* Inmiddels (23 juni 2021) zijn er ongezoete varianten. Drink alweer enige tijd 'soja unsweetened' van de Lidl in de koffie. 

Zelf zuurkool maken

Zelf zuurkool maken was mij altijd teveel gedoe. Dan moet ik zo'n dure pot met waterslot aanschaffen, ingewikkeld gaan doen met laagjes geschaafde kool, zout in de juiste hoeveelheid per laag strooien en karnemelk in huis halen. Als ik ooit een zuurkoolpot bij de kringloop of rommelmarkt tegenkom kan ik het wel eens uitproberen...

En toen las ik in het boek "De Tuinjungle" een recept voor zuurkool. (Geweldig boek, ik kom erop terug als ik het uit heb). Uhhh, een waterslot is helemaal niet nodig? In plaats van precieze laagjes kun je kneden? Geen karnemelk nodig? Wow. Zodra er een knapperige kool zit in mijn groente-abonnement ga ik het uitproberen!

Et voila, afgelopen week zat er een rode kool in de groente-tas.
Ik sneed de kool in zo dun mogelijke reepjes. Met een schaaf of de keukenmachine wordt het fijner.

Lekker kneden, hoor je de knapperigheid?

Ik had geen natuursteen die in mijn glazen pot past. Ik improviseerde wat. Legde er een koolblad met wat zwaars bovenop. Als de kool maar onder het pekelvocht blijft.

Afgedekt met een theedoek en weggezet in de garage, daar is het redelijk donker als de deur dicht is.

En nu wat geduld... Na 11 dagen bubbelde de kool volop.

Na 20 dagen was de rust wedergekeerd en heb ik de zuurkool overgeschept in afsluitbare bakjes. Het vocht was toen vrijwel weg en het rook overduidelijk naar zuurkool. Ik had geen schimmel, mocht je dat krijgen, dat kan geen kwaad en kun je er af scheppen.
Rauw geproefd. Mmmm 😋. Dit weekend stamppot.

Nieuwsgierig checkte ik mijn antieke kookboek. Blijkt daar ook simpelweg kneden in te staan en niets over een pot met waterslot. Wel wordt er karnemelk genoemd. Ik heb dat even uitgezocht, karnemelk bevat veel melkzuurbacteriën die zorgen voor de fermentatie. Het wordt gebruikt als starter. Een scheutje zuurkoolsap heeft hetzelfde effect. Zonder starter duurt het iets langer.

Uit het "Coöperatie Kook- en Huishoudboek"

Samengevat uit veler recepten:

- De zouthoeveelheid varieert van 10 tot 20 gram per kilo.
- Heel fijn snijden.
- Laagjes die je aanstampt of kneden en dan in zijn geheel aanstampen.
- Staantijd varieert van 4 dagen tot 6 weken. Het hangt o.a. af van de temperatuur en of je een starter gebruikt.

- Je ruikt het vanzelf als de zuurkool klaar is.

Tot slot googelde ik nog op zuurkoolpot. Voornamelijk commerciële resultaten. Verbazingwekkend. Waarom zo'n dure pot kopen als het zonder kan? Ik had het nog nooit gemaakt omdat ik dacht dat je er zo'n pot voor nodig had.

Marketing is mensen iets laten kopen dat ze niet nodig hebben.

Overgebleven oliebollen

Zonde om oliebollen oud te laten worden. En dat zijn ze helaas al na 2 dagen. Vries het deel dat je niet dezelfde dag gaat opeten meteen in, haal ze op de dag dat je ze wilt gaan eten uit de vriezer, laat uurtje ontdooien en warm ze even op in de oven (of airfryer).
Hier waren nog zo'n 10 oliebollen en 3 grote goudrenetten over op 2 januari. Plus kliekjes yoghurt en karnemelk die op moesten omdat ze over de datum waren. Yoghurt en karnemelk kun je rustig na de datum gebruiken, ze zijn immers al bedorven (gefermenteerd), doch verhitten is altijd een veilig idee.

Ik maakte er oliebollenbrood van:

• 400 tot 500 ml zuivel
• 3 eieren
• 50 gram suiker
• koekkruiden
• 6 tot 12 oude oliebollen
• boter om schaal of blik in te vetten
• optioneel 3 goudrenetten

• mix de zuivel met de eieren, suiker en koekkruiden
• vet de schaal of het bakblik in
• snijd de oliebollen (en appels) in schijfjes
• leg ze in de schaal en giet het mengsel erover
• bak 45 minuten op 200 graden

Ik had laagje oliebollen, laagje appelschijven, laagje oliebollen en enkele appelschijven bovenop. Achteraf gezien iets te ruimtelijk waardoor de bovenste laag oliebollen "droog" stond. Halverwege de baktijd met een vork nog wat aangedrukt. Volgende keer leg ik alle appels bovenop zodat de oliebollen volledig bedekt worden met het mengsel.

Binnen 24 uur was het oliebollenbrood tot de laatste kruimel op.

Het recept komt niet zo precies. Een eitje meer of minder, een oliebol meer of minder. En voor extra smaak kun je boter bovenop smeren of slagroom gebruiken.
Is het resultaat nat? Noem het dan oliebollenpudding.
Is het resultaat stevig? Noem het dan oliebollenbrood.
Zit het er tussenin? Noem het dan oliebollencake.