Weg met de wegwerp-schoonmaakfles

Er worden heel wat plastic (spuit)flessen van schoonmaakmiddel gekocht... Terwijl vloeibaar schoonmaakmiddel voor het overgrote deel uit water bestaat. Water, waar je geen verpakking voor nodig hebt want het stroomt in elk huis gewoon uit de kraan.

Vroeger gebruikte je zeep, soda en zand. En als het voorhanden was citroensap of azijn.

Tegenwoordig is er voor elke schoonmaakklus een apart middeltje te koop. Terwijl het schoonmaakmiddel niet het enige is dat invloed heeft. Van belang is ook:

• Kracht. De was die ronddraait. De hogedrukspuit. Hoe hard je duwt als je schrobt.
• Tijd. Inweektijd: In sopje laten staan. Inspuiten met azijn. Insmeren met groene zeep.
• Temperatuur. Hoe hoger de temperatuur hoe beter vuil oplost.

De werkzame bestanddelen voor basic schoonmaakmiddel zijn nog steeds in vaste vorm (in papieren of kartonnen verpakking) te koop en kun je zelf oplossen in water:

• Zeep. Zeep heeft in combinatie met water een vet-oplossende werking. (Zeepmoleculen hechten zich aan water en aan vet).
• Soda. Een base ontsmet en lost (door een chemische reactie) vuil op.
• Citroenzuur. Een zuur ontsmet en lost (door een chemische reactie) vuil op.

Het heeft weinig zin om een base en een zuur bij elkaar te doen. Het bruist gezellig maar ze reageren dan vooral met elkaar en niet met het vuil.

Hervulrecepten voor je plastic wegwerpflessen:

Schoonmaakazijn:

50 gram citroenzuur per liter

Allesreiniger:

16 gram zeep (en tot 16 gram schoonmaaksoda per liter)

Vloeibare (hand)zeep:

16 gram zeep per liter

Zeep in vaste vorm oplossen in water vergt kracht (raspen, roeren), tijd en energie (water verhitten). Een ander nadeel is dat het basisch is en dus minder goed werkt in combinatie met een zuur. Op gladde oppervlakken laat het strepen na. Geconcentreerd afwasmiddel werkt hetzelfde en heeft deze nadelen niet. Maar dat zit wel in een plastic fles...

In sprayflacons zit een kant en klaar sopje: een sterk verdunde oplossing. Ze zijn sneller leeg dan een fles geconcentreerd middel (waar je slechts een dopje van gebruikt voor een sopje) en door de spuitkop gooi je met elke fles nóg meer plastic weg. Er valt veel winst (geld, milieu, gesleep) te behalen als je ze hervult:

Keukenreiniger:
Een scheutje (zelfgemaakte) allesreiniger of
Paar druppels afwasmiddel met schepje bakingsoda.

Glasreiniger:
Paar druppels afwasmiddel met scheutje spiritus.

Sanitair-reiniger:

Paar druppels afwasmiddel met scheutje schoonmaakazijn of citroenzuuroplossing.

Schuurmiddel is naast de vloeibare vorm nog steeds in vaste vorm te koop. Helaas meestal in een plastic bus. Je kunt het ook zelf maken van zand, krijt, as of bakingsoda met een drupje water.

Een schuurmiddel is tegenwoordig met die fijne vezeldoekjes en schuursponsjes niet meer echt nodig. Voor het fijne werk kun je een oude panty gebruiken.

Tot slot nog 2 recepten die ik wil onthouden (deze blogpost schrijf ik eigenlijk als een overzicht voor mezelf ;-)):

Ontsmettend soda-sopje:

10 gram schoonmaaksoda (= 1 eetlepel) per liter.

Koffiezetapparaat-ontkalker:

15 gram citroenzuur per liter.

Meer lezen:

De verschillende soorten soda's.

Schoonmaakmiddel met geraspte zeep maken.

Nonke Buusjke

Alsof de tijd er heeft stilgestaan. Het kleine openluchtmuseum met authentieke vakwerkhuizen in Simpelveld. Gesticht in 1980 door Theo Berkers als vluchtplaats uit onze welvaartsmaatschappij met geestdodend werk, overdreven consumptiebehoefte, uitputting van het milieu, stress en vervreemding van de natuur. 

Alles draait tegenwoordig om de economie. Als je kijkt naar de betekenis van het woord economie; de wetenschap die zich bezighoudt met de verdeling van schaarse middelen, dan kun je toch niets anders concluderen dan dat de economie kapot is. Amazon en co vernietigen producten om schaarste in stand te houden. We gooien producten weg die voor andere mensen waarde hebben. Zelfs geld is niet meer schaars; met een negatieve rente moeten vermogenden betalen als ze sparen of uitlenen. Met als gevolg dat kapitaal niet meer gebruikt wordt als reserve of om te investeren maar om te speculeren. En onze overheid doet er vrolijk aan mee door grote bedrijven waar stelselmatig alle reserves uitgekeerd worden aan aandeelhouders te ondersteunen met belastingvoordelen en subsidies.

In de wasserette een heus strijkijzer-oplaadstation. En dan weet je weer hoe het strijkijzer aan zijn naam komt.

Theo Berkers heeft het over geestdodend werk. Het plezier in arbeid, bezig zijn, creëren, buiten zijn, gewassen zien groeien, voldoening van je werk, het lijkt volledig verdwenen.

We hebben tegenwoordig bezorgers die in aftandse bussen door de straten racen en pakjes proberen af te leveren bij consumenten die niet thuis zijn. Pakjes waarvan een groot deel weer retour gaat. De arbeidsmigrant die om 03:30 's ochtends op moet staan om op tijd in het distributiecentrum 80 km verderop te zijn om retouren af te handelen. Een beschadigde verpakking is voldoende om het product af te danken. Werknemers mogen niets van wat vernietigd gaat worden mee naar huis nemen.

Ik dwaal af. Het was een leuke zondagmiddag. Met lekkere vlaai die ter plekke wordt gebakken in een sjansenoven. Vrijdag wordt ie opgestookt, zaterdag worden de vlaaien gebakken en toen wij de oven bekeken was ie nog steeds warm (120 graden). Chamotte-steen houdt de warmte goed vast!

Een deel van de vulling voor de vlaaien wordt nog ter plekke ingemaakt zo te zien aan de potten in de kelder.

De fruitpers en de ijzeren ketel in de stroopstokerij. En dan weet je gelijk waarom appelstroop vroeger meer ijzer bevatte!

De plantenperkjes waren op het hele terrein aangelegd met wijnflessen. Hier zie je de kruidentuin.

De aardperen stonden in bloei. Dat vond ik bijzonder want in onze tuin bloeien ze nooit. Misschien is dat wel de reden waarom ik van die grote aardperen oogst, er gaat geen energie in de bloei zitten...
Vermoed dat ik een 'veredelde' soort heb want de aardperen die ik jaren geleden pootte kwamen uit de supermarkt.

Tot slot nog een fotootje gemaakt van de schoonmaakmiddelen van vroeger. Zo'n foto zocht ik nog voor een stukje over plastic schoonmaakflessen.

Het openluchtmuseum is alleen op zondagmiddag open voor vrij bezoek. En helaas alweer bijna einde seizoen... Met groepen kun je een afspraak maken. Of volg er een cursus vlaai bakken.

Alle info vind je op de website https://www.nonkebuusjke.nl

Of volg ze op Facebook 

De cafetière als fermentatiepot

Ik vond op zolder de koffiemaker uit mijn studententijd terug. Niemand had interesse en ik wilde hem al in de doos voor de kringloopwinkel zetten toen ik bedacht dat ie handig is voor als ik zuurkool of appelazijn wil maken. Dan hannes ik altijd met zo'n bordje met een gewicht om de boel onder water te houden.

Et voila. De te kleine appeltjes van de oogst dit jaar zitten erin.

Aan het begin van elk fermentatieproces is er geen bescherming tegen bederf omdat er nog geen zuur of alcohol is gevormd. Schimmels hebben zuurstof nodig, onder water is er geen zuurstof en dat is de reden waarom kool/appels onder water moeten staan als je geen waterslot gebruikt.

Voordeel van de cafetière is dat je kaam (ongewenst schimmelvlies bovenop vloeistof) makkelijk kunt verwijderen.

Ander voordeel is dat als het fermentatieproces klaar is je niet hoeft te zeven voordat je gaat filteren, je kunt de appelstukjes naar beneden duwen.

Tijdens het fermenteren ontstaat koolzuurgas dat zwaarder is dan lucht en als een beschermende deken op de vloeistof ligt. Normaliter dek je af met een gaasdoek tegen vuil en fruitvliegjes. Bij de cafetière moet je het schenktuitje afdekken.

Het enige waar ik benieuwd naar ben is of de zeef voldoende roestvast is... Ik heb de cafetière destijds met DE-punten aangeschaft dus ik verwacht van wel.

Meer lezen:
Zelf appelazijn maken
Fermenteren en schimmel

Tabby's

Nee, ik heb geen aandelen. Dit is ook geen affiliate. Ik vind dit gewoon een geweldig initiatief en ben dol op ondernemende jongelui. Bovendien vind ik het al jaren belachelijk dat schoonmaakmiddel in vloeibare vorm in plastic flessen wordt verkocht, het overgrote deel van de inhoud bestaat uit water.

En daar hebben Tijmen en Jelmer de Tabby voor ontwikkeld. Zoals ze het product zelf aanprijzen:

"Tabletten die zó klein zijn dat ze door je brievenbus passen. En niet veel ruimte innemen in je keukenkastje zodat je makkelijk een voorraadje kan bewaren. En dus nooit zonder zit.

Maar is zo’n oplosbaar tablet wel effectief? Ja! Omdat huidige producten voor 95% uit water bestaan. En onze Tabby’s de 5% zijn die je nodig hebt. Want water heb je al in huis. Gewoon uit de kraan."

Op dit moment zijn er Tabby's voor handzeep, allesreiniger, glasreiniger en badkamerreiniger. Je vindt het in de webshop Savvystore.

Consuminderaars kopen natuurlijk geen duurzame flessen met spuitkoppen als ze gratis bij het plasticafval zijn te vinden. Al is dit kleinere formaat wel handig.

In vroeger tijden had je schoonmaakblikken voor zand-zeep-soda. Wasmiddel was er alleen in poedervorm. Water voegde je zelf toe.

Leestips in dit blog voor minder plastic:

Recept om vloeibare allesreiniger te maken van zeepvlokken (of geraspte zeep) en soda. Ook te gebruiken voor de vaat, als wasmiddel of handzeep.

Zeeprestjes als wasmiddel.

Deo zelf maken.

En ik ga nog een blog uitwerken over zelf glas- en keukenreiniger maken. Concept staat al tijden klaar.
---> Voila. (aan de URL kun je zien hoe lang die al klaar stond).

Update:
Blijkt niet nieuw... Bestaande aanbieders van schoonmaakmiddel waar je zelf water toevoegt: Ecopods, Greentabs, YouSea, Skosh en SophieGreen. Laat weten als je nog andere merken kent.

Jam-etiketten

De oudste dochter zat in Zweden, de andere had introductiedagen op de universiteit. Dus dit jaar voor het eerst in mijn eentje bramen geplukt. Heerlijk rustig. Het enige dat ik eigenlijk miste was het gekibbel wie de pan mag uitlikken.

Ik had door de afwezigheid van het grut geen open pak melk in huis om de etiketten op de potten te plakken. En we zijn overgeschakeld op sojamelk en heb geen idee of die hetzelfde doet.

Geen probleem, het werkt ook met een prittstift of een simpele lijm op zetmeelbasis (behanglijm, peuterlijm of zelfgemaakt met maizena). Het etiket blijft goed zitten en gaat er met weken in water weer helemaal af. Extra voordeel is dat het ook plakt over oude, lastig te verwijderen, etiketten heen. Want ik weet wel hoe ik ze eraf moet halen... maar ben daar toch meestal te lui voor.

Als je met een relatief droge plakstift werkt, maak de etiketten dan aan de voorkant vochtig door ze op een natte doek te leggen. Nat papier vormt zich beter om de pot.

Etiketten om zelf uit te printen op gewoon papier kun je in mijn winkel als download bestellen.