Invriezen zonder blancheren

Van paprika en kruiden is bekend dat je ze niet hoeft te blancheren voor het invriezen. Van Annemiek weet ik dat het voor asperges ook niet hoeft. Boontjes herinner ik me nog van vroeger bij opa en oma; grote pannen met water, vergieten en een keuken vol met damp. Het hele jaar door aten ze zelf, kinderen en kleinkinderen diepvriesboontjes uit de moestuin van opa.
En 2 zomers terug in Zweden; met 7 mensen boomspinazie geoogst voor de wintervoorraad en 's middags op het hout gestookte fornuis blancheren.

Blancheren is kort koken en daarna in ijskoud water afkoelen. Groente blijft daardoor beter van textuur, kleur en is in de diepvries een jaar houdbaar.

Gisteren rooide ik boomspinazie en twijfelde i.v.m. de hoge gasprijs of ik het aan de kippen zou geven of invriezen.

Ik ging op onderzoek uit. Over boomspinazie natuurlijk niets te vinden en bij spinazie stond overal blancheren. Blad van de boomspinazie is iets minder mals dan van gewone spinazie en aangezien je kruiden (op basilicum na) ook invriest zonder te blancheren durfde ik het wel aan.

In wezen kun je alle groenten zonder te blancheren invriezen [voedingscentrum]. Blancheren doe je voor een langere houdbaarheid en om de kleur en knapperigheid te behouden. Blancheren en invriezen zou ik alleen doen met krakend vers en overschot. Anders is het zonde van je werk; diepvriesgroente uit de supermarkt is goedkoper en verser ingevroren.

Bonen, bloemkool e.d. uit de moestuin, die zo op je bord belanden zou ik altijd blancheren, zonder worden ze papperig. Maar alle groenten die je wil gebruiken voor soep, saus of curry, zoals tomaten, pompoen, courgette en uien, kun je rauw invriezen. Bereid de groente zoals gewoonlijk voor (schoonmaken-schillen-snijden), doe in zakjes of bakjes en vries in.

Het is de hoogste tijd om de boomspinazie te rooien als je niet wilt dat het je hele tuin overneemt. In de trosjes is zaadjes aan het rijpen. Eigenlijk ben ik al een beetje laat, want op de tafel lagen na afloop naast vele groene korreltjes een paar zwarte...

Volgend jaar rooi ik gelijk nadat de kleur weg is. Boomspinazie 3 weken geleden en nu.

5 tips voor de energie-rekening

Tip 1. Dynamisch contract

Als je nog een vast contract hebt... heel fijn! Heb je dat niet? En heb je ook geen zonnepanelen? Dan is een dynamisch contract waarbij je de marktprijs (uurprijs voor stroom, 12uur-prijs voor gas) met een kleine opslag betaalt momenteel veel voordeliger. Bij veel zon en wind, als het net overbelast dreigt te raken, krijg je soms zelfs geld toe. Zie hier de verschillen tussen Eneco en dynamische tarieven (Frank Energie) van vandaag 21 september 2022:

Verschillen worden veroorzaakt doordat reguliere energiebedrijven risico's afdekken en prijsafspraken gemaakt hebben met leveranciers en afnemers: Gasvoorraden zijn aangevuld toen de marktprijs hoog was. Stroomprijs is gekoppeld aan de opwekprijs met fossiel. Een deel van de klanten heeft nog een vast contract waarop verlies gedraaid wordt. Klanten die zonne-energie terug leveren op goedkope uren kunnen dat wegstrepen tegen verbruik op de dure uren.

Voordeel van een dynamisch contract is dat je je stroomverbruik kunt timen op de goedkope uurtjes. Nadeel is dat je zonnepanelen minder opleveren. Een ander nadeel ten opzichte van een regulier contract is dat je niet weet waar je aan toe bent. De rekening is iedere maand anders en hangt af van de marktprijs en je gebruik. Zie ook mijn andere blog.

Tip 2. Geen vast voorschotbedrag

Al ver voor de inval in Oekraïne gingen er leveranciers failliet op de vaste contracten. De op kamers wonende dochter had pech. Juni 2021 had het huis een nieuw vast contract afgesloten bij Welkom Energie en op 1 november moest het verplicht over naar het veel duurdere Eneco. Van de vooruitbetaalde termijnbedragen in de zomer [als het werkelijke gebruik lager ligt] zag het huis niks terug. Van het door Welkom Energie ingekochte gas tegen een lagere prijs, overgenomen door Eneco, ook niet. Het was een merkwaardige gang van zaken.

Betaal dus geen voorschotten voor gebruik in de koudere maanden. Je bent dat geld kwijt als de energiemaatschappij failliet gaat. Beste zet je het geld iedere maand apart en betaal je het achteraf bij de jaarafrekening.

Tip 3. Vervang goed werkende gasapparaten niet klakkeloos door elektrische

De gasprijs heeft invloed op de stroomprijs. Gas wordt namelijk gebruikt voor het opwekken ervan. Bij het opwekken en transporteren van stroom gaat energie verloren. Het is nog steeds duurder om een liter water elektrisch te verwarmen dan met gas (had ik poosje geleden uitgerekend toen ik me afvroeg of ik de fluitketel niet moest vervangen door een waterkoker). Tenzij je zonnepanelen hebt, tenzij je het met een dynamisch contract tijdens de goedkope uurtjes doet.

Een kuub gas levert (met hoog rendementketel) iets meer dan 9 kWh aan warmte-energie. Met de prijzen van vandaag voor een kuub gas:
Eneco €4,63 versus €8,74.
Dynamisch €2,45 versus €4,38.

Uitgebreide uitleg van de berekening.

Tip 4. Vervang oude energie-slurpende apparaten

Hier is de 32 jaar oude diepvrieskist vervangen. Met de huidige stroomprijzen is de aanschafprijs binnen 2 jaar terugverdiend...

Tip 5. Pak sluimerverbruik aan

Ongemerkt staan nogal wat apparaten 24/7 aan of in de standby-stand. Ventilatie, pomp vloerverwarming, CV-ketel, routers, printers. Zet er tijdschakelaars tussen, in de zomer is een kwartiertje per dag voldoende voor de pomp van de CV, ventilatie hoeft niet aan als er niemand thuis is. Maak een knop voor de tv-hoek en de computerwerkplek waarmee je alle apparaten in 1x uit zet.

Tot zover de tips waar je geen fysieke hinder van hebt. Succes met de thermostaat lager zetten, korter douchen, dekentje, thermo-ondergoed etc.

Druiven invriezen

Recentelijk hebben we de 32 jaar oude diepvriezer vervangen door een nieuwe energiezuinigere. Volgens man gebruikt de nieuwe slechts 1/8 van de oude... 

Sap, wijn, azijn en jam, ik heb het allemaal al eens gemaakt van de overvloed aan druiven op het balkon. Dus nu dacht ik; invriezen!

• Indien nodig was de druiven en dep droog. Hier had het 2 dagen geleden flink geregend dus dat liet ik achterwege.
• Pluk de gave exemplaren van de steel en leg ze op een bord.
• Zet het bord in de diepvries tot de druiven goed bevroren zijn, 2 uurtjes ongeveer.
• Kiep ze daarna in een bak of zak en zet terug in de diepvries.

Als je ze gelijk in een bak of zak doet vriezen de druiven aan elkaar vast door het vocht dat tijdens het bevriezen uit de druif komt. Water zet namelijk tijdens het bevriezen uit en duwt wat vruchtvlees bij de steelaanzet naar buiten. Dat is ook gelijk de reden waarom de druiven na ontdooien hun knapperigheid kwijt zijn... gelukkig niet hun smaak.

Bevroren druiven kun je gebruiken als decoratie op ijs of taart, als ijsklontje in de wijn. Zonder pitjes kun je ze ook in smoothies verwerken. Of eet ze zo als ijskoude versnapering.

Dat was wat dochter hier zei; O lekker, dat heb ik met die hitte ook gegeten bij X, geef die bak maar hier. Ik heb haar gezegd dat zolang er buiten nog druiven hangen...

Kappertjes van zaadjes Oost-Indische Kers

Na de zeer warme dagen van vorige week zag ik verwelkte bloemen en kon ik groene zaden oogsten van de Oost-Indische Kers. In een handomdraai maak je daar kappertjes van.

Nodig:

• Verse groene zaden van de Oost-Indische Kers. (Na verloop van tijd worden ze bruinig, ze zijn dan te droog om nog kappertjes van te maken laat ze dan lekker hangen of oogst ze voor zaaigoed).
• Azijn.
• Zout.
• Optioneel: suiker, honing of vlierbloesemsiroop
• Glazen potjes met metalen deksel.

Werkwijze:

• Was (indien nodig) de zaadjes.
• Doe ze in potje en voeg zoveel zout toe dat je het zout blijft zien.
• Laat een nachtje staan, er zal vocht uit de zaadjes getrokken worden.
• Laat goed uitlekken (doe ietsiepietsie water erbij als je nog onopgelost zout ziet)
• Doe de zaadjes in een passend potje -> Het potje moet tot bovenaan gevuld zijn.
• Eventueel theelepeltje zoet toevoegen.
• Giet er zoveel azijn op dat alle zaadjes onder de vloeistof staan.
• Breng voorzichtig aan de kook in de magnetron. Of au bain marie in de pan als je meerdere potjes hebt, foto zie deze blogpost.
• Sluit het potje af met een metalen deksel en zet even op de kop zodat het deksel ook heet en steriel wordt.
• Laat 3 weken op smaak komen.
• Vacuüm afgesloten zeker een jaar houdbaar.

Eet smakelijk!

Echte kappertjes zijn bloemknopjes van jawel de kappertjesplant.

Je kunt alle eetbare bloemknopjes (madeliefjes, paardenbloemen, bieslook)  en verse groene zaden (daslook, koriander) op deze wijze, met azijn, conserveren.

Een andere methode is fermenteren in zwakke pekel. Dat ga ik de volgende keer proberen.

Weckpot

Wecken is het in een waterbad steriliseren van voedsel waarbij je gebruik maakt van glazen potten, glazen deksels, rubberen ringen en klemmetjes. Door verhitting zet het voedsel met de vloeistof en de lucht in de pot uit, de rubberen ring werkt als overdrukventiel. Als de potten afkoelen ontstaat er een onderdruk die het glazen deksel vastzuigt en worden de klemmetjes overbodig. De potten kun je openen door aan het lipje te trekken dan verbreekt het vacuüm.

Fermenteren is het gecontroleerd laten rotten van voedsel. Daar mag geen zuurstof bij komen en er ontstaat koolzuur dat moet kunnen ontsnappen. Dat gebeurt onder water (zware steen op de zuurkool), met een waterslot of door het voedsel luchtdicht af te sluiten. Dat laatste kan in een zak, met een ballon als sluiting of in een pot met metalen deksel die je dagelijks even opendraait om te laten "boeren".

Een weckpot zou je dus kunnen gebruiken om te fermenteren. De rubberen ring werkt als overdrukventiel; de koolzuur kan ontsnappen naar buiten, zuurstof kan er niet in. Doordat er geen onderdruk ontstaat tijdens het fermentatieproces worden de glazen deksels niet vastgezogen. Na afloop moet het deksel nog steeds geklemd worden en dan is zo'n vaste beugelklem handig dacht ik altijd...

Ik ging op onderzoek uit of je kunt fermenteren met potten zoals op de foto. Bijna iedereen noemt dat weckpotten en ze worden leeg verkocht als weckpot waar je voedsel luchtdicht in kunt bewaren. Al zijn er winkels die de term weckpot vermijden en hem voorraad- of beugelpot noemen. En dat is beter, want de klemkracht van de beugel blijkt zo groot dat er geen lucht uit kan ontsnappen... De potten ontploffen als je ze vult en gesloten steriliseert in een weckketel. En dat zal ook gebeuren als je fermenteert...

Je kunt bij beugelpotten de rubberen ring weglaten tijdens het fermenteren (of vervangen door een katoenen doek). Dan is de pot niet luchtdicht afgesloten en kan de koolzuur ontsnappen. Koolzuur is zwaarder dan zuurstof en blijft als een deken op het voedsel liggen, er zal geen zuurstof de pot ingetrokken worden.