Aardappelen kweken in een plastic zak

In de compostbak waren uit aardappelschillen scheuten gegroeid. Dochter opperde om ze in de tuin te zetten omdat ze in de compostbak geen licht krijgen. Aangezien ik aardperen oogsten uit de volle grond al teveel gedoe vind googelde ik of het niet in een bak kon. Blijken er speciale zakken, pootaardappelen en compost voor te zijn...

Deze consuminderaar besloot om niks te kopen en ging aan de slag met afval:

- aardappelschillen met knopjes
- plastic zak
- zelfgemaakte compost

Vul een zak met compost, doe als je op de helft bent de aardappelschillen erbij en prik met een vork gaatjes onderin. Zet op een zonnige plek en houdt vochtig. Ik heb een paar keer wat compost toegevoegd, aanaarden heet dat. Ik las her en der dat dat nodig was. Hier staat dat het niet uitmaakt.

En nu is het wachten totdat de planten gaan bloeien en geel worden. Ik weet helaas niet meer welke aardappelsoort ik gebruikt heb. Resultaat zal daar wel van afhankelijk zijn.

Foto's in chronologische volgorde:

Ik blijf aanvullen tot en met de oogst.

Start op 7 mei, datums van foto's erna: 21 mei, 28 mei, 4 juni, 10 juni, 12 juni, 16 juni (3 takjes afgebroken per ongeluk) ....

Oogst op ?

Wijnbladeren fermenteren

Al 2 weken dacht ik, eigenlijk moet ik de druif snoeien. Maar als ik die snoei, dan wil ik dolma maken van de bladeren. En omdat de gesnoeide druivenbladeren zo kort houdbaar zijn wordt dat dan gelijk zoveel dolma in één keer. Dus dit seizoen een nieuw experiment: Druivenbladeren fermenteren.

Ik keek in mijn antieke kookboek, googelde wat en dat varieerde van de wijnbladeren 2 dagen met een schep zout in een schaal met water leggen tot de wijnbladeren wegen, zoutgehalte bepalen, wassen, voorweken, ingenieus rolletjes maken die je sluit met een druivenrank en in een weckpot 21 dagen met water en het afgewogen zout laten fermenteren.

Omdat ik rolletjes van 10 stuks wou die ik kan bewaren in een pot heb ik de bladeren een uur laten voorweken. Dat bleek overbodig: Ik had 49 geweekte bladeren, viste er bij de laatste rol nog eentje uit de compostbak, dompelde hem in het zoute water en die voelde hetzelfde aan en "rolde" identiek.

Werkwijze:

• Knip de mooiste bladeren uit je snoeiafval. Leg ze met de goede kant naar beneden in een schaal en overgiet met pekelwater (5 gram zout op een liter). Als je geen rolletjes wilt maken leg je er een bord of steen op zodat de bladeren onder water blijven en laat je het 3 tot 5 dagen staan bij kamertemperatuur. De bladeren zijn nu klaar voor gebruik. Wil je wel rolletjes maken, lees dan verder.
• Pak 10-12 natte bladeren. Leg ze netjes op elkaar met de goede kant naar beneden en rol op tot een strak pakketje. Steek de rollen naast elkaar, verticaal, in een pot. Dit is even gepriegel, eventueel kun je de pakketjes met een druivenrankje dichtbinden. Ik legde een bord bovenop de rolletjes en deed ze, toen ze alle vijf klaar waren, tegelijk in de pot.
• Giet pekelwater in de pot en zorg dat de rolletjes onder water staan. Net als bij zuurkool moet je zorgen dat alles onder water blijft staan en er geen vuil bij komt. En dat het gas dat ontstaat tijdens het fermenteren kan ontsnappen.
  
• Ik gebruik daar een oude cafetière voor. Je kunt ook een steen of zwaar bord gebruiken met een doek over de opening. In plaats van onder water houden kun je de massa afsluiten van zuurstof met een weckpot, een glazen pot met metalen deksel dat je af en toe opendraait om het gas te laten ontsnappen of een pot met een waterslot.
• Bij kamertemperatuur laten staan totdat de bladeren olijfgroen zijn gekleurd, dat duurt 2 tot 5 dagen. Bij mij zag het er de volgende dag zo uit:

Na de fermentatie zijn ze in de pot in de koelkast tot een jaar houdbaar.

Volgens Wikipedia is pekel water met minimaal 5 gram zout. Dat heb ik hier aangehouden omdat de geraadpleegde recepten er niet eensgezind over waren.

Verder ga ik ervanuit dat je wijnbladeren van eigen oogst gebruikt, dat je er genoeg hebt om de schone (zonder vuil) ertussenuit te zoeken en dat je geen rommel spuit zodat je de bladeren niet hoeft te wassen. In de geraadpleegde recepten staat wassen in verband met bestrijdingsmiddelen. Bespoten bladeren zou ik sowieso niet gebruiken. Voor fermentatie zijn bacteriën nodig. Bespoten en gewassen zal dat minder goed gaan.

Update 22 juni 2022
De bladeren zagen er na 2 en 4 dagen zo uit:

Op dag 6 heb ik ze in de koelkast gezet en gisteren heb ik 20 bladeren gebruikt voor dolma. Toch handig dat je de bladeren niet eerst hoeft te koken en gelijk kunt gebruiken. Qua smaak, gefermenteerd of vers vond ik er weinig verschil inzitten, gefermenteerd lijkt ietsiepietsie malser maar dat kan ook het verschil in ouderdom van het blad geweest zijn. Ik las later dat als je bladeren wilt bewaren (en je fermenteren teveel gedoe vindt) je ook kunt blancheren en invriezen.

Vulling: Ui, paprika en knoflook bakken, kruiden toevoegen (ik deed tijm, oregano, peper en vergat zout) en op het laatst ongekookte rijst even meebakken.

IJzeren onderzetter is voor bovenop de rolletjes met iets zwaars zodat ze niet opengaan tijdens het koken. Ik had iets te weinig vulling gemaakt en maakte er ook een paar met olijven. Die waren verrassend lekker, smaak combineerde goed met de smaak van druivenblad. Dus die gaan de volgende keer bij de rijstvulling.

Een uitgebreider recept voor dolma vind je hier met een filmpje hoe dolma vouwt.

Kappertjes van daslookzaadjes

Eigenlijk is het niet mijn bedoeling om in herhaling te vallen op dit blog...

En daslookkappertjes heb ik al behandeld. Maar het fotograferen is zo leuk. En ik maakte dit jaar maar liefst 5 potjes. Dus bij uitzondering nog een keertje hoe je kappertjes maakt van daslookzaadjes.

Knip uitgebloeide bloemknoppen. Trek de zaadjes eraf, doe ze met flink wat zout in een schaaltje en laat een nachtje bij kamertemperatuur staan. Doe er water bij zodat ze net onder staan en laat vervolgens uitlekken in een zeef. Doe de zaden in een brandschoon potje, vul af met kokende azijn, draai direct het deksel erop, zet omgekeerd weg en laat afkoelen. Na 3 weken zijn ze op smaak. Afgesloten zijn ze een jaar houdbaar.

Ietwat vreemd van kleur deze foto van de geplukte zaden op het aanrecht, kunstlicht...

Je kunt ook koude azijn gebruiken en de potjes even in water laten koken. Of het potje met de azijn en zaadjes voorzichtig in de magnetron aan de kook brengen.

Andere recepten met daslook:

Daslookboter

Daslooksoep

Daslookpesto

Vlierbloesemgelei en nog een experiment

Ik vind de bloemetjes van vlierbloesem zo schattig... al vaker had ik me voorgenomen om er iets mee te doen. Dit jaar nam ik een deel van het geweekte water voor vlierbloesemsiroop om er gelei van te maken met verse bloemetjes.

Eerste stap is dus weekwater, dat maak je zo:
Oogst schermen vlierbloesem. Laat even liggen tot de beestjes eruit gelopen zijn. Niet wassen. Knip eventueel de grootste vertakking weg. Doe in een schaal. Giet water erbij totdat alles onder staat en doe er onbespoten citroen in dunne schijven gesneden bij. Eventueel kun je er nog een vanillestokje, citroenmelisse of munt bij doen. Ik deed dit jaar een boel citroenmelisse erbij. Dek af en laat 48 uur staan op kamertemperatuur. Filter de vloeistof door een doek. Knijp de drab uit. Daarna kun je de drab bij de compost doen, die heb je niet meer nodig.

Gelei maken van het gefilterde weekwater:
Oogst een paar verse schermen. Laat weer even liggen.
Pluk of knip de bloemetjes van de schermen. Ik deed dat gelijk boven de gefilterde vloeistof, wellicht is het handiger om dat boven een bord te doen zodat je steeltjes en vuiltjes er nog tussenuit kunt vissen.
Voeg de juiste hoeveelheid geleisuiker toe aan het weekwater met de verse bloemetjes, kook enkele minuten en giet in brandschone potjes die je daarna even ondersteboven zet en vervolgens een paar keer draait omdat de bloemetjes naar boven stijgen.

Ik volgde het recept op de achterkant van het pak geleisuiker (Jumbo): 1000 gram suiker op 900 gram sap en 5 minuten koken. Helaas geleerde het niet en bleef het dun. Navraag en google leerde mij dat er waarschijnlijk te weinig citroensap in zat. Ik had één citroen op ruim 2 liter en in vlierbloesemgelei-recepten zie ik een tot twee citroenen per liter. Of appelsap in plaats van water...

Niet getreurd, ik had gelukkig niet al teveel gemaakt omdat het de eerste keer was. We hebben sinds kort een airfryer én vlierbloesemcupcakes wilde ik altijd al eens maken. Ik combineerde het recept peperkoekmuffins uit het boekje van de airfryer met het basisrecept voor cake en dat experiment slaagde wonderwel.

Voor 7 tot 8 vlierbloesemcupcakes uit de airfryer:

• 200 gram mislukte gelei
• 100 gram bloem met bakpoeder (of zelfrijzend bakmeel)
• 1 ei
• 50 gram zonnebloemolie
• Snufje zout

Mix de gelei stevig door met de olie en het ei. Het meel met zout op het laatst erin doen en heel kort mixen of spatelen. Giet in de vormpjes en bak 12 minuten op 180 graden in de airfryer.

Ze smaakten verrukkelijk!

De gelei is inmiddels op. Wat rest zijn 6 flesjes siroop.

Siroop maken van weekwater:
Weeg hoeveel vloeistof je hebt. Voeg eenzelfde hoeveelheid suiker toe. Breng aan de kook en giet in brandschone flesjes die je even omgekeerd houdt. Voorheen deed ik dat met een trechter en was het iedere keer een knoeiboel. Dit jaar gebruikte ik een maatkan, goot het voorzichtig in de smalle flessenopening en ging er geen druppel verloren!

Vloeibare handzeep DIY

In het kader van alle beetjes helpen om de plastic-soup te verminderen, een recept voor vloeibare handzeep. Ik wist natuurlijk al hoe je het maakt, toch werd hier nog steeds navulzeep in plastic zakken gekocht. Terwijl het iedere keer geklieder is om het zeeppompje in ons aanrechtblad met kant en klare zeep te vullen. Je moet of de fles achterin het aanrechtkastje losdraaien of de zeep vanaf de bovenkant erin gieten. In de verpakking zit meer zeep (500ml) dan nodig voor een navulbeurt, het gaat er altijd overheen. Het restant moet je dan weer bewaren. Het laatste beetje gaat lastig uit de verpakking. En je gooit plastic weg... Dat kan op alle fronten beter!

Nodig voor ons zeeppompje met een inhoud van 300 ml:
- 5 gram geraspte harde huishoudzeep (Sunlight, Marseille, Aleppo)
- 300 ml warm water

Werkwijze:
Doe 300 ml warm water in een maatbeker met 5 gram zeeprasp en roer totdat de zeep volledig is opgelost. Eventueel nog extra verwarmen in de magnetron mocht de zeep lastig oplossen. Giet de vloeistof in de zeeppomp. Laat wel eerst een beetje afkoelen als je tot kookpunt hebt verwarmd.
Na 12-24 uur is de vloeistof ingedikt en klaar voor gebruik.

Optioneel:
Voor minder stroeve zeep kun je een scheutje glycerine erbij doen.
Voor een sterker geurtje kun je etherische olie erbij doen.
Voor extra reinigende zeep kun je 5 gram soda mee oplossen.

Je kunt kant en klare zeepvlokken gebruiken, volg het recept op de verpakking.
Je kunt restjes toiletzeep raspen. Hoe zachter (verser*) het zeepblokje, hoe meer je nodig hebt om de vloeistof voldoende te laten indikken (tot 15 gram voor 300 ml). Sommige toiletzepen dikken door hun afwijkende ingrediënten helemaal niet in. Als je gaat experimenteren wacht dan een dag of de zeepoplossing indikt voordat je het in het zeeppompje doet zodat je nog extra zeeprasp kunt toevoegen. Nadeel aan wachten is dat de zeepoplossing na het indikken niet fijn giet. Goed doorroeren of -mixen helpt dan.

*Er ligt hier al jaren huishoudzeep, ooit gekocht op een camping in Italië. Op de verpakking staat 2x 300 gram... Het intacte, gekrompen, blok weegt nog slechts 235 gram. Daarmee kan ik 47x het zeeppompje bijvullen. En daarmee gooi ik 28 navulverpakkingen minder weg.

Ook in dit blog:

Wasmiddel DIY.

Schoonmaakmiddelen DIY.