Natuurlijke vijanden van de mug

Vakantie aan het meer van Ohrid. Dat is zoet water, dus we namen muggenspul mee. Man wilde nog de electrische mepper meenemen maar die waren we alsnog vergeten.

Maar hé, ik heb geen mug horen zoemen en zover ik weet is niemand van het hele gezelschap (8p) gestoken omdat er waanzinnig veel zwaluwen en vissen waren. De natuurlijke vijand van de mug!

Als je stil bleef staan in het water knabbelden de visjes aan je lijf. Niet zo intensief als die eeltwegknabbelaarsvisjes in Nederland vermoed ik, maar die krijgen natuurlijk geen muggenlarven te eten, die worden uitgehongerd, anders eten ze geen eelt.

De zwaluwen vlogen af en aan.

Heel veel nestjes met jonkies die heel veel muggen nodig hebben om groot te worden.

Hoe anders is dat in Nederland. Nog nooit heb ik hier zoveel visjes tegelijk in het water gezien. En in het zwaluwnestkastje dat er al 15 jaar hangt heeft nog nooit een zwaluw genesteld. Ik had hem opgehangen omdat daar ooit toe opgeroepen werd. Het aantal zwaluwen neemt al jaren af. Maar ik geloof dat ze liever in iets zelfsgemaakts overnachten, en dat metselmodder meer zoden aan de dijk zet. Alhoewel ze ook in oude nesten trekken.
Ik lees dat een nest meestal op oost of oostnoord zit. Binnenkort nog maar een nestkastje ophangen dan, deze hangt op noord.

Weer thuis bleek de buxus in de voortuin weer iets verder aangevreten. Er vlogen wel 20 buxusmotten uit toen ik er met mijn hand doorheen ging. Weliswaar was de haag nog steeds een stuk groener dan die van de buren en kon ik nog steeds geen rups ontdekken, maar dat beest is duidelijk in opmars. 's Avonds laat zag ik wel 40 buxusmotten fladderen voor het keukenraam. Foto gemaakt via de achtertuin (waar geen buxus staat) want filmpje vanuit binnen lukte niet (donker raam spiegelt). Tel jij ook 8 motten?

Kuch, weet iemand wat de natuurlijke vijand van de buxusmot en -rups is?

Rozenbottels

Ik was afgelopen weekend aan het strand en zag in de duinen dat er alweer rozenbottels waren. Beetje vroeg in het jaar, dat zal wel door het uitzonderlijk droge en warme weer komen.

Ik fietste de dag erop met dochter naar een plekje in de buurt waar eindeloos veel struiken Rimpelroos (= Japanse Bottelroos) staan.


In de schaduw en halfschaduw zagen we nog bloemen. Met hommels in de rozen die nog niet helemaal open waren.

In de volle zon vrijwel geen bloeiende rozen meer.

We plukten 1,5 kilo bottels.

Schoonmaken; uitsteeksels en steeltjes (zover nog aanwezig) verwijderen en wassen.

Een klein gedeelte van de bottels is voor thee. Doorsnijden, pitjes verwijderen en in de volle zon laten drogen.

De rest was voor jam.
Snijdt de bottels in vieren, kook ze met een bodempje water in een half uur tot moes en verwijder de pitjes door de prut met een lepel door een zeef te duwen.

Oef, dat ging iets lastiger dan gedacht. De prut was zo dik en stevig dat er vrijwel niks door de zeef ging. Man zocht een filmpje op en ik zag gelijk de oorzaak. De bottels zijn dit jaar veel droger! Niet gek met dit weer natuurlijk, bramen zijn dit jaar ook droog en minder sappig. Dus ik deed er wat extra water bij en kookte de prut nogmaals 15 minuten. Nu ging het wel door de zeef.

Ik gebruikte dit recept, met een restje kant en klaar citroensap en een uitgeperste sinaasappel i.p.v. citroen. Met het sap erbij had ik precies 1 kg gezeefde prut.

De jam was uiteindelijk ietsiepietsie te dun. Wellicht teveel water toegevoegd en/of bevat een citroen meer pectine dan een sinaasappel? Had ik toch de ouderwetse methode moeten toepassen. Een druppel jam laten afkoelen en kijken of ie voldoende geleert en anders verder inkoken.

Wat een k*klus. Bramenjam, mijn favoriet qua smaak, is altijd zo gepiept. Het is dat rozenbottels zo vol zitten met vitamine C en mineralen anders maakte ik er nooit meer jam van!

Via Voedingswaardetabel.nl.

De 'thee' ziet er na een dagje in de zon zo uit:

Begint al aardig hard te worden.
Let op dat de vogels, mieren en fruitvliegjes er niet mee aan de haal gaan. Hier ligt de metalen zeef eroverheen.

NB. Er wordt bij rozenbottels gewaarschuwd voor het harige pluis dat tussen de pitjes zit. Pitjes verwijderen met handschoenen en als je ze rauw eet zorgen dat je al het pluis verwijderd, want het harige pluis wordt gebruikt om jeukpoeder van te maken en kan de maag irriteren.

Ik heb de bottels schoongemaakt met blote handen omdat er nauwelijks pluis was te zien. Wellicht komt dat omdat ze zo droog waren, of is het de soort bottel dat er niets ging jeuken. Of ik heb een olifantenhuid ;-).

Zaden oogsten

Het is kurkdroog. Mooie tijd om bloemzaden te oogsten.

Lavas heeft dit jaar uitbundig gebloeid. De eerste zaden (voor de kruidenkast) kunnen geoogst worden.

De zaadjes van lavas laten heel makkelijk los.

Als je goed kijkt, zie je dat er beestjes tussen de zaden zitten.

De zaden van bieslook zitten in de uitgedroogde bloemen.

De zaden van de goudsbloem zijn nog niet rijp genoeg om te oogsten. Hé een bij, dat kon toch niet? [Link]

Uitgedroogde bloemen van duizendschoon. Zo kleurrijk als ze zijn als ze bloeien, zo kleurloos zijn ze nu.

De zaden van duizendschoon zitten nog enigszins vast, een beetje wrijven en kneden en ze laten los.

Bloemzaden pas oogsten als ze echt helemaal rijp zijn. Ze zijn rijp als ze makkelijk loslaten. Sommige zaden springen zelfs weg zodra je de uitgebloeide bloem aanraakt (springbalsemien). Sommige zaden blijven in de bloem zitten (afrikaantjes), oogst ze dan als de bloem volledig verdord is.

Oogst bij voorkeur bij droog weer en laat zaden volledig drogen.

Maak de zaden los van de bloem. Bij sommige bloemen, zoals bij de akelei, vallen de zaden er vanzelf uit door de bloem op de kop te houden. Bij andere bloemen moet je wrijven of ze eruit trekken.

Als je het "het kaf van het koren" wilt scheiden kun je:
- De bloemen door een zeef wrijven.
- De lichte delen voorzichtig wegblazen.
- Of gooi de zaden op in de wind.
Noodzakelijk is het overigens niet om vliesjes, blaadjes en steeltjes te scheiden, je hebt alleen wat grotere zakjes nodig!

Een nachtje in de vriezer is voldoende om eventuele kleine beestjes die de zaden eten te doden. De diepvries is sowieso een goede plek voor zaden, de kiemkracht blijft dan jaren aanwezig!

Bewaar zaden donker en droog.

Er staat op dit blog al een tutorial hoe je zaadzakjes moet vouwen van een vierkant.
Of bestel de printable voor € 2,95.

Er staat inmiddels ook een filmpje op YouTube:
(Nog steeds abonnees gezocht om professioneel account terug te krijgen bij YouTube).

Lade indelen met Lego

De geslaagde eindexamenkandidaat hier in huis met de eeuwig rommelige kamer heeft opgeruimd èn is een middagje zoet geweest met de Lego. Zie hier het resultaat:

De overige gezinsleden hier in huis zijn vooral heel benieuwd hoe lang het zo in deze gesorteerde toestand blijft.

Kabeltjes in een lade kun je sorteren met wc-rolletjes.

Zal ik binnenkort eens een stukje schrijven over de gesorteerde kruidenla in onze keuken.

Zaadzakje van een koffiefilter

Onwijs leuk, een tante zag op Facebook de tutorial voor zaadzakjes van oud papier en stuurde me een mailtje met foto's hoe zij het deed èn doet. "Een beetje ouderwets misschien" schreef ze erbij. Ja, dacht ik in eerste instantie, want wie heeft er tegenwoordig nog koffiefilters in huis? Maar ze worden nog steeds verkocht en anders is het een goed idee om je oude voorraad eens weg te werken. Later bedacht ik, het is hartstikke handig want je kunt de zaaddozen of uitgebloeide bloemen zo boven de filter uitschudden. En mochten de zaadjes nog wat vochtig zijn, dan drogen ze vanzelf want een koffiefilter ademt beter dan dik papier. (Wel op een droge plaats leggen hè!).

De tutorial, foto's van Lia Bakx:

Geen bloedluis

Het is al een aantal weken prachtig weer en ik bedacht, hoogste tijd dat ik het kippenhok weer eens grondig schoonmaak en een nieuwe kalklaag geef voordat er weer een bloedluisplaag uitbreekt. Maar hé, er was geen (nog) bloedluis te bekennen!

De eerste keer dat er hier een plaag was heb ik hem verholpen door een laag bakingsoda in het nachthok met de legnesten aan te brengen. Waar ik overigens tig keer zoveel voor betaald heb omdat ik het online, als gifvrij bloedluisbestrijdingsmiddel, gekocht had. Pas later toen ik keek wat de werkzame stof was zag ik dat het 100% bakingsoda was 😕.

Die laag bakingsoda schuurt de beschermende waslaag van de beestjes weg. Het duurt, na het aanbrengen ervan, even voordat alle beestjes verdwenen zijn.
Kalk heeft hetzelfde effect als bakingsoda en dat had ik de laatste keer erop gedaan. Het leek me  kipvriendelijker dan bakingsoda, het is minder reactief (bakingsoda gaat bruisen als het in aanraking komt met zuur) en ze hebben kalk nodig voor de eierproductie.

Helaas slijt de laag na verloop van tijd weg. Reden waarom in vroeger tijden dierenstallen jaarlijks opnieuw gekalkt werden.

Zoals je op de foto kunt zien zat aan de zijkanten nog wat afbladerende kalk. Maar op de stokken, in de buurt van de legnesten en waar ze langskomen was de kalk weg. Toch waren er, ondanks het warme weer, nog steeds geen bloedluizen.

Misschien komt dat wel door een andere, uit grootmoeders tijd stammende tip; varens in de legnesten. Dus de 2 mandjes die dienst doen als legnest heb ik weer opnieuw gevuld met verse varens. De blaadjes zijn makkelijk af te rissen van de stengels.

Lees hier meer gifvrije tips tegen bloedluis.

En hier een stukje over de fipronil-affaire op mijn andere blog.

Zaadzakjes vouwen zonder lijm

Consuminderaars kopen geen envelopjes of zakjes voor zelf verzameld zaad. Die maken zelf zaadzakjes. Ik tekende laatst voor deze doelgroep een printable voor zaadzakjes, 4 stuks op 1 a4 zodat je weinig papier verspilt. Later bedacht ik dat de echte consuminderaars natuurlijk niet gaan printen, die gebruiken oud papier. Daarmee vouw je razendsnel en zonder lijmen een goed sluitend zaadzakje.


Tutorial:

Scheur een pagina uit een oud tijdschrift.
Knip 1 of 2 vierkanten uit het vel (afhankelijk van hoe groot je het zakje wilt en hoe groot het tijdschrift is, een gemiddeld tijdschrift levert een zakje op van een kleine 6 bij 8 cm als je er 2 vierkanten uitknipt).

Vouw het vierkant overdwars dubbel.

Vouw een punt aan de onderkant naar de andere zijde. Onderlijn en flap lopen parallel.

Vouw de andere punt op dezelfde wijze.

Vul het zo ontstane zakje met zaad.

Vouw de punt aan de bovenkant strak over de 2 zijflappen

Sluit het zakje door de bovenflap in de voorste zijflap te steken.

Het zakje is nu klaar! Schrijf erop welk zaad je erin hebt gedaan. Je kunt de zakjes elk jaar hergebruiken.

Kort filmpje op YouTube kijk hier. Nageluk/Artoek zoekt nog steeds abonnees op YouTube, zodat we ons professionele account weer terug krijgen. Daarvoor zijn sinds begin dit jaar 1000 abonnees nodig........ dus meld je aan als je meer van dit soort filmpjes wilt!

Fabeltjes over de goudsbloem

Bovenstaande tweet kwam vandaag voorbij.

In de reacties die erop volgden stond onder andere dat luizen er dol op waren. Maar hé, waar luizen zijn, zijn toch mieren? En ik antwoordde met deze 2 foto's, uit mijn eigen tuin:

Mieren verspreiden bladluizen. Omdat ze dol zijn op de honingdauw die de luizen uitscheiden.

Ik vermoed dat er iemand ooit de goudsbloem verward heeft met het goudkleurige afrikaantje, dat wel daadwerkelijk mierenafwerend is.

Ik googelde op mieren + goudsbloem en ja wie zoekt vindt altijd het gewenste antwoord:

Via tuinadvies, zucht.

Tot mijn verbazing staat er ook dat goudsbloemen bijen afweren. Terwijl het in bij-vriendelijke zaadmixen zit......... Gelukkig wordt dat hier ontkracht, met foto!*

Ik kwam meerdere artikelen tegen dat goudsbloem mieren en bijen afschrikt helaas. Volgens mij zit er zelfs helemaal geen pyrethrum in goudsbloemen, dat zit in chrysanten. Maar goed. Ik heb er verder niet voor doorgeleerd, ik ben meer van eerst zien, dan geloven. En ik zie zowel mieren als bijen op de goudsbloemen!

Ik zaai hem iedere jaar weer, de goudsbloem. Mooie grote bloem waarvan je de blaadjes in de soep of salade kunt gebruiken als kleurrijke versiering. En je kunt er zalf van maken. Volgens Wikipedia heeft de goudsbloem desinfecterende, huidherstellende en wondsamentrekkende eigenschappen.

Dat zaaien heeft niet altijd succes. Dit is op de oprit, waar ik vorig jaar een veldbloemenmix zaaide......

Maar niet getreurd, in de achtertuin duikt de goudsbloem inmiddels overal spontaan op. Met luizen, mieren en bijen, dat wel.

Kijk hier voor afweertips tegen mieren.

* Update 20 juli '18.
Inmiddels heb ik zelf, na de mieren, ook bijen en hommels op de goudsbloem zien zitten. Foto's moeten toch voldoende zijn om deze fabel uit de wereld te helpen.....
Helaas vrees ik dat er op het web veel klakkeloos gekopieerd wordt. De schrijver van de tweet waar dit stukje mee begon heeft niet eens gereageerd op mijn antwoord dat ie niet klopt.

Meer fabeltjes hier!

Kokendwaterkraan

Amaj, ik lees dat mensen een Quooker (= kokendwaterkraan) aanschaffen om op de energie-rekening te besparen.....  Quooker heeft zelfs een energie-vergelijker op hun site staan.

Foto via de site van Quooker

Ik heb het nut van een kokendwaterkraan nooit begrepen. Kokend water heb ik alleen nodig voor thee. En heel af en toe voor couscous of noedels. Ons koffiezetapparaat verwarmt zelf. Voor het bereiden van een maaltijd moet je vrijwel altijd alsnog een warmtebron inzetten want aardappels en groenten moeten nu eenmaal enige tijd koken voordat ze gaar zijn.

Daarbij vind ik gevaarlijk, kokend water uit de kraan in de keuken. Alleen bij professioneel gebruik, daar waar vaak kokend water nodig is (ziekenhuizen, restaurants etc), lijkt het me handiger dan een losse waterkoker die kan omvallen.

En het is best prijzig, zo'n Quooker.

Dan het argument dat het energie zou besparen voor de warmwatervoorziening. Natuurlijk, als je CV op zolder staat en je hebt een beetje warm water nodig in de keuken op de begane grond dan verspil je water, tijd en energie. Reden waarom wij een kleine elektrische boiler in het aanrechtkastje hebben hangen.

In feite is het enige verschil van zo'n elektrische boiler met een Quooker dat de watertemperatuur van het reservoir lager is. Ónder het kookpunt. En water dat niet kookt is toch wat makkelijker op te slaan dan kokend water. Lijkt mij.

En de echte consuminderaars vangen het water tijdens het wachten op warm water dat van ver moet komen natuurlijk op.