De buxus is opgevreten

Vorig jaar hoorde ik van klasgenootjes van de dochters dat er 10 km oostelijker complete buxussen waren opgevreten. Familie in Limburg en Brabant klaagden er 3 jaar geleden al over. In ons dorp zag ik her en der wat vraatplekken maar het viel nog wel mee dus ik hoopte dat de motten over zouden "waaien". Doch dit voorjaar sneuvelde ook hier ineens de ene na de andere buxushaag.

Overduidelijk dat de rupsen vanuit het zuidoosten Nederland veroveren.

Ik heb de haag in de voortuin tot half augustus groen weten te houden door:

• Iedere keer als ik er langs liep de motten eruit te schudden (en af toe te vangen, maar meestal ontsnapten ze).
• Spinsel weg te halen.
• Met een flinke harde waterstraal de buxus te sproeien wat deze droge zomer sowieso af en toe nodig was.

(Foto rechts; bij de buren kleurt ie al bruin...)

Doch half augustus gaf ik het op. Vrijwel alle buxussen in de omgeving waren inmiddels kaalgevreten en daaruit kwamen zoveel nieuwe motten dat er geen houden meer aan was. Bij het verlichte keukenraam vlogen 's avonds wel 40 motten terwijl in de achtertuin niet eens buxussen staan.
(Zie fotootje hier onderaan)

En toen was ie in 3 weken tijd volledig dor.....

Nog een poging gewaagd om vogels te lokken met brood op de heg nadat ik dit filmpje zag. Maar toen was het al te laat. Toen er eindelijk één ekster door kreeg dat er rupsen zaten waren de meeste rupsen al weg.
Ik heb de indruk dat vogels nog niet door hebben dat er rupsen kunnen zitten in de buxus. Of wellicht vinden ze ze niet lekker of zijn de rupsen voor sommige vogels giftig? De kippen eten ze hier in ieder geval niet. Jammer genoeg anders hadden we ze er wel bij gezet want het zijn driftige en razendsnelle pikkers.

Nou schijnt de buxus 1x kaalvreten wel te overleven. Ik zie her en der bij de in het voorjaar kaalgevreten struiken alweer nieuwe takjes verschijnen. En die struik uit dat filmpje, die ziet er nu zo uit. Maar ja, in mum van tijd is ie natuurlijk weer opnieuw kaalgevreten.

Dus hier gaat ie eruit. Hij stond er al toen we hier kwamen wonen en hij zal 25 jaar oud wezen. Zelf heb ik hem 19 keer geschoren..... Foto links; de heg in betere tijden, 5 jaar geleden.

Ik sprak wat mensen uit de buurt die hun haag in het voorjaar ook nog groen hadden weten te houden maar nu een opgevreten exemplaar hadden. De een had gif gebruikt in het voorjaar dat uitgewerkt bleek in augustus. De ander had feromonen-vallen opgehangen die boordevol met motten zaten maar er waren in augustus blijkbaar toch nog voldoende motten overgebleven om de heg te ruïneren.
Eén struik is nog groen in de buurt. Ik vermoed dat die dagelijks gecontroleerd wordt, want iedere keer als ik daar langs fiets zit er iemand aan te frunniken.

Voor wat het waard is, dit kun je doen:

• Motten komen op licht af. Lok en dood ze met een insectenlamp.
• Haal spinsels met eieren weg. Jaag motten weg. Haal rupsen eruit.
• Zet de hogedrukspuit erop. Gooi rupsen, eitjes, spinsels die je eruit spuit op.
• Lok vogels naar je struik.

Gif? Niet aan beginnen.
Feromonenval? Zonde van je geld. Tenzij de buren en de buren van de buren meedoen.

Overigens vind ik het snoezige rupsjes, ik maakte een filmpje.

En dan nu de vraag, wat gaan we ervoor in de plaats zetten? Ik kijk met een schuin oog naar de gemeente-plantsoenen omdat daar meestal sterke en makkelijke planten staan zoals de struikkamperfoelie. Ik hoef niet persé een heg, een randje met verschillende panten kan ook. Ik maakte 2 foto's van gemeente-platsoenen:

Roosjes? Of die andere, waar ik de naam niet van weet en ook niet of dat een beetje groen blijft in de winter. (klik op de foto voor vergroting).

Als jij een supertip hebt tegen de buxusrups hoor ik hem graag. Misschien dat ik dan nog overweeg om hem te laten staan :-).

Dakpannen van drankkartons

Het dak van het kippenhok lekte. Het huidige dak bestaat uit spaanplaat met bitumen erop, afgewerkt met een houten latje. De bitumen was nogal grof en vooral bij de randen niet overal goed gedekt, waardoor de spaanplaat zich vol met water zoog en ging afbrokkelen. Nu regent het tegenwoordig niet meer zo vaak 😇maar toch fijn als de kippen straks weer droog zitten in het leg- en nachthok als er van die mega regenbuien komen.

Ik spaarde drankkartons van lang houdbare dranken. Deze hebben altijd een zilveren binnenkant. Verse zuivel zit in pakken die minder lang bestand zijn tegen vocht en hebben niet altijd een zilveren binnenkant.

Knip de boven- en onderkant ervan af en knip ze over de lengte open. Doe dat bij voorkeur niet in de gesealde naad anders heb je een opstaand randje aan de zijkant.

Begin aan de onderkant van het dak en leg ze met flinke overlap naast en over elkaar.

Ik gebruikte een elektrisch nietpistool. De onderkant van de "pannen" niette ik niet, die steken er iets overheen.
De nietjes gingen niet zo goed in de houten, niet meer al te vast zittende, latjes.

Als je geen elektrisch nietpistool hebt kun je spijkertjes of punaises gebruiken.

Nog niet helemaal klaar trouwens, ik kwam 2 pakken tekort voor de andere kant. En het dak boven de ren moet ook nog, daar ligt nu een plastic zak op, verzwaard met steentjes.

Je kunt de drankkartons in de vorm van een dakpan knippen. Zoals hier op het blog van Genoeg. Daar staat dat het zo'n dakje wel 7 jaar mee gaat. De nietjes begeven het als eerste schijnt. Nou, dan niet ik "dakpannen" wel weer opnieuw vast tzt.

Waterdicht maken op deze manier kun je toepassen op kisten, schuurtjes, ongelakte vogel- en insectenhuisjes enz. Doe het wel alleen op hellende vlakken, anders loopt het regenwater alsnog tussen de kiertjes door.

Azijn van restjes fruit

Normaliter zou ik rond deze tijd mijn druiven oogsten, maar na deze droge, zonnige zomer zijn ze allang allemaal op. De druiven op het balkon had ik als eerste weggehaald omdat er dit jaar wespen op af kwamen. (Hang je CDtjes tegen de spreeuwen op, krijg je wespen GRR). Geïnspireerd op deze post van Clarien èn omdat ik dit jaar geen valappels heb voor appelazijn (een boom gesneuveld in voorjaar en die had de andere boom moeten bestuiven) heb ik van een deel azijn gemaakt.

Clarien maakt van alle fruitrestjes, inclusief schillen, klokhuizen en pitten, azijn. Onder water zetten, schepje suiker en een klein stukje moer als starter erbij. Appel- en perenazijn maak ik zelf altijd zonder starter en zonder suiker toe te voegen. Met starter gaat wat sneller denk ik. En suiker zal het wat zuurder maken.

Ik kneedde de druiven tot sap en vulde iets bij met water zodat alles onder water stond. In een glazen pot met een katoenen zakdoek erover tegen de fruitvliegjes. En dan net zo lang laten staan totdat je azijn ruikt.

Vervolgens door de zakdoek filteren en klaar is Kees.

Mooi op tijd. De wijnazijn van vorig jaar is bijna op! Dat de azijn van vorig jaar zoveel lichter is komt doordat ik de velletjes en pitjes er al na 2 dagen had uitgezeefd. Kuch, omdat het wijn moest worden maar het waterslot was opgedroogd en daardoor had de zuurstof de alcohol omgezet in azijn. Ook lekker! En je hebt er dus het hele jaar plezier van, zo'n flesje wijn is in een avondje op.

Data foto's:
17 augustus, geoogst, gekneed en in de pot
19 augustus, het begint te bubbelen
21 augustus, het kleurt steeds donkerder
23 augustus, op zijn donkerst
28 september, filteren en bottelen

Winkelwagenmuntje

Geen 50-cent-muntje of euro bij de hand? Ook geen speciaal winkelwagenmuntje? Kijk of er een sleutel, van je sleutelbos die je wel altijd bij hebt, in het winkelwagentje past!

De tip staat in het boek en hier op het blog bij de Lifehacks, tips die te simpel zijn om er een apart artikel over te schrijven.

Zaterdag kwam er een leuke tweet voorbij, over het wel en wee van winkelwagenmuntjes en dacht het is toch een foto waard.

Jasper heeft gelijk, geldmuntjes geef je uit en heb je niet altijd in je portemonnee zitten. Bovendien heb je tegenwoordig steeds minder vaak cash op zak en alleen een pasje bij je.

En het winkelwagenmuntje is altijd kwijt. Omdat het niets waard is berg je het niet zorgvuldig op na gebruik. "Zit in de andere jas, ligt nog thuis op tafel, zit in de fietstas maar ben nu met de auto, ligt nog in de auto maar ben op de fiets etc."

Ik probeer het winkelwagenmuntje in mijn portemonnee te bewaren. Die portemonnee gaat tot op heden nog mee als ik naar de supermarkt ga. Maar ook daar verdwijnt ie vaak uit. Op vakantie haal ik hem eruit omdat ik er daar niks mee kan. Soms zit de portemonnee in de boodschappentas die al achter in de auto staat als ik het karretje terug breng. Soms geef ik een muntje weg (heb er toch zat) en vergeet er een nieuwe in te doen etc.

Gelukkig heb ik 2 sleutels in gebruik die precies passen!

Perenoverschot deel 2

Via Facebook kwam nog een tip binnen voor het perenoverschot.
Met een mooie serie fotootjes hoe je heerlijke courgette-roosjes maakt van bladerdeeg, courgette en kaas.

Tutorial courgette-roosjes. Foto's Lia Bakx:

Leg op een lange reep bladerdeeg kaas en courgette op de bovenste helft.

Vouw de onderste helft over de courgette en rol het geheel op. Plaats de rolletjes in een muffinvorm en bak ze af.

Nou, gelijk maar even proberen met peer nu het overschot bijna op is.

Ik had weliswaar geen roquefort in huis. Maar wel een overheerlijke perenspread. Bladerdeeg gaat hier meestal op de crispplaat van de antieke magnetron. Is het in 8 tot 10 minuutjes klaar met perfect knapperig bladerdeeg. Maar ja, er kan geen bakvorm op de crispplaat.....

Ik halveerde een plakje bladerdeeg en plakte ze aan elkaar voor een lange reep. Legde de peertjes erop.

Een beetje moeizaam rolde ik vervolgens het deeg met de harde, niet vlakke peertjes op. En kneedde het uiteinde goed vast aan het rolletje omdat ik geen muffinvorm had.

Kan zo in de rubriek "Nailed it".

Maar lekker waren ze wel!

Perenoverschot

Dit jaar zeker 2x zoveel peren aan de boom als andere topjaren. Pruimen dan weer helemaal niets en de appeloogst viel ook tegen. Dat laatste kwam omdat er een boompje was omgewaaid, het nieuwe boompje nog niet had gebloeid en de andere boom deze soort nodig heeft voor kruisbestuiving.

Terug naar de peren. We aten peren. We aten hete bliksem met peer ipv appel. Ik maakte een perentaart. Er staan peren te fermenteren tot azijn. Ik gaf peren weg. Op Facebook werden perenijsjes geopperd, maar dat waren slechts 2 peren. En toen zei een perenkrijger dat hij wel eens stroop had gemaakt toen hij echt niet meer wist wat hij met de peren aanmoest.

Peren door de sapcentrifuge* en vervolgens het sap met een schepje bruine basterdsuiker om de kristallisatie op gang te brengen in laten koken tot stroop.
Een uurtje koken ongeveer zei hij toen ik het specifiek vroeg en de peren mochten nog aan de harde kant zijn.

Het leek me wel wat. Kon ik de sapcentrifuge eens uitproberen van mijn 25 jaar oude keukenmachine en wat fotootjes maken voor dit blog.

Ik haalde 950 gram sap uit 2100 gram peren. Achteraf gezien had dat nog wel iets meer sap kunnen zijn als ik het filter vaker tussentijds had schoongemaakt en de peren niet in van die kleine stukjes had gesneden.
Gelukkig hebben we kippen die de restanten met smaak verorberden.

Het sap ging met een schep bruine basterdsuiker op het vuur en ik liet het ruim een uurtje sudderen.

Toen het meer dan de helft ingekookt was (410 gram inclusief de toegevoegde suiker) heb ik het in een pot geschonken in de verwachting dat het net als bij jam tijdens het afkoelen zou indikken.

Kuch steun. Niet dus. Ik appte deze foto naar de man van het recept en hij antwoordde, veel verder inkoken, je houdt maar iets van 150 ml over van een liter sap uiteindelijk.....

Oef, dat is wel heel efficiënt om van je perenoverschot af te komen.

1 liter sap = ruim 2 kg peren. Daar blijft dus minder dan 10% van over.

Niet getreurd. In de al gevulde pot deed ik 2 scheppen maïzena, roerde het goed door en warmde hem voorzichtig met roerpauzes in de magnetron op tot kooktemperatuur. Het leverde een prima smeerdikte op.

Volgende keer doe ik geschilde peren in de blender en kook ik dat in tot een stroperige massa. Dan houd ik iets meer massa over en zitten er nog vezels in. En dan noem ik het net zoals bij dit, overigens overheerlijk, probeersel "Perenspread".

*In plaats van een sapcentrifuge kun je peren eerst tot pulp koken en dan met een sap-pers het vocht eruit persen. Het sap kook je dan verder in.

Fruitvliegjesval

Kucherdekuch, er stond dit weekend in het AD een ronkend artikel over een succesvolle fruitvliegjesval. Amaj, een fruitvliegjesval. Nou gun ik innovatieve ondernemers met nieuwe producten altijd alle succes van de wereld. Maar hé, een fruitvliegjesval. De consuminderaar in mij komt in opstand.
Een van de redenen waarom ik ooit begonnen was om online een overzicht bij te gaan houden van huis-, tuin- en keukentips is omdat de commerciële boodschappen je om de oren vliegen als je zoekt naar.... juist ja fruitvliegjes.

Als iets makkelijk te bestrijden is, dan zijn het fruitvliegjes. Ze komen niet vanzelf in je huis. Ze komen mee met fruit dat iets aangetast is en ze hebben dat fruit nodig om zich voort te planten. Is het fruit weg, of goed afgedekt, sterven ze vanzelf uit.

De makkelijkste manier om ze weg te krijgen is om het product waar ze op zitten in een zak of pot te doen met een kleine opening die je snel dicht kunt doen. Even wachten tot ze er allemaal in zitten, in één beweging sluiten en je hebt ze gevangen.
Rechts staat een foto van een lege pot jam. Iets te lang laten staan op het aanrecht met dit warme weer et voila, fruitvliegjes. Ik deed er folie overheen, prikte er een paar gaatje in en binnen no time zaten er 3 vliegjes in die omhoog vlogen tegen de folie zodra ik de pot oppakte. Toegegeven, na 4x verzetten voor de foto ontsnapte er eentje door een gaatje. Als je je hand erop legt en gelijk buiten zet ben je ze wel allemaal kwijt.

Of je zet een vloeibaar lokstofje neer waarin ze verzuipen. Links siroop met wat azijn en een druppel afwasmiddel.

Of je maakt iets met een kleine opening onderin waar ze door naar binnen gaan aangetrokken door een geur. En waar ze de uitgang niet meer op geur terug kunnen vinden en tevergeefs omhoog vliegen als ze willen ontsnappen.

Alles over lokstofjes en valletjes zelf maken vind je uiteraard hier in dit blog.

Belangrijkste is dat je niets in de buurt hebt staan wat sterk en lekker geurt.

Zoals ik had bij bovenstaande foto's. Er staan druiven te gisten tot azijn. Met een zakdoek eroverheen tegen de..... fruitvliegjes!

Het stukje in de krant lijkt linea recta overgenomen van een commercieel persbericht. Er staat dat hij allerlei producten online bestelde, maar dat niets goed werkte. Dat kan ik me niet voorstellen. Online valletjes hebben een prima lokstof en bijna allemaal de juiste vorm met een kleine opening onderin.
En als bonus staat er dat zijn eigen mengsel van huis- tuin- en keukenmiddeltjes wèl werkte.

Gelukkig bestaan er meer consuminderaars. Dit zag ik op de site van eco-logisch.nl.

Vlierbessenjam

Deze zomer was te droog voor bramenjam. Nergens spotte ik genoeg goede bramen. Een beetje mistroostig hingen ze erbij dit weekend. Rozenbottels zijn er wel in overvloed dit jaar, daar maakte ik al jam van maar die waren ook droger dan andere jaren.

Om toch aan mijn jammakersdrang te voldoen ging ik naar de plek waar ik eerder dit jaar vlierbloesem oogstte.

Niet van die grote zware trossen als andere jaren. Kleinere besjes, minder besjes aan een tros, uitgedroogde besjes. Ik zag struiken waarbij de bladeren volledig verdord waren, waar alle energie in de glimmende besjes was gekropen.

Ik plukte een vergiet vol. Bij de zeldzame trossen met dikke bessen zaten nog groene bessen en samen met de verdorde bessen zorgden ze dat er na schoonmaken slechts 250 gram overbleef.

Niet getreurd. Ik had nog limoentjes die op moesten en de gevel hangt vol met druiven. Dus ik maakte er 500 gram fruit van.

Daar mengde ik 500 gram gelei-suiker doorheen, et voila 1 kg jam. Tenminste.....

...... als je de boel niet laat overkoken.

Ik kon een grote pot en 2 kleine potjes ermee vullen (in de 4e pot zit slechts een bodempje). Al met al toch een geslaagd jammetje. Vlierbessen hebben nogal een stevige smaak. Een echte herfst, stoofpottensmaak. Druiven daarentegen hebben in de jam weinig smaak. Samen vormen ze een goede combi die ik vaker ga maken.

Recept:
* 1 deel (250 gram) schoongemaakte vlierbessen
* 1 deel (250 gram) druiven zonder pit en zonder vel, ik duwde ze door een zeef
* 2 delen (500 gram) gelei-suiker
(Eventueel kun je citroen- of limoensap toevoegen, haal dit van het gewicht van de druiven af.)

Meng alles door elkaar en laat een paar uur afgedekt staan.
Breng de massa aan de kook en laat 4 minuten doorkoken onder voortdurend roeren.
Schenk de massa in schone potten, draai het deksel erop en laat de pot omgekeerd afkoelen.

Meer tips over jam maken vind je hier.
Vindplaatsen voor vlierbessen, check dit.
Op de kleine potjes (die heel groot lijken op de foto) zitten een half etiket uit deze serie.