- Met stip op 1 de sleedoornbes. Heerlijke smaak. Het zal niet voor niks zijn dat er zoveel recepten zijn te vinden en sloe gin een bekende drank is. Ik weet nog niet of ik de volgende keer wél sterke smaakmakers (kaneel, kruidnagel) ga toevoegen. Zo puur is ie al heel lekker.
- Op 2 de appelbes of aroniabes. Ik begin de smaak te herkennen.
- De laatste plaat is voor de lijsterbes. We vonden die weinig smaak hebben.
Proeverijtje
Jam van de appelbes - aroniabes
Ik ging weer naar het gemeentegroen in de wijk om wat zure kweeperen te plukken maar de Japanse Sierkwee struiken waren vervangen door Aronia struiken. En hier nog mega veel bessen, in tegenstelling tot de plek waar ik 2 weken geleden ging plukken voor het likeurtjesexperiment.
Dus ik plukte dan maar 2 emmertjes appelbessen. In Nederland zijn weinig recepten te vinden met 'winterbessen'; bessen die pas smakelijk zijn na een paar dagen vorst. Deze bessen zijn wat steviger en hebben een lager vochtgehalte dan de bessen die je zomers gelijk van de struik kunt eten.
Ik googelde verder, zag dat deze appel- of aroniabes een superfood was, zag een slecht vertaald recept op meerdere sites gecopypaste, zag bijvoegingen als gember, kruidnagel en kaneel terwijl ik van pure smaken houd, zag dat je gelukkig geen pitjes hoefde te zeven en kwam uiteindelijk met de bessenjam-ervaring die ik al heb uit op, één gewichtsdeel bessen, een vijfde gewichtsdeel vocht toevoegen en dat bij elkaar opgeteld aan geleisuiker:
- 1250 gram appelbessen
- 250 gram water (of appel- of citroensap)
- 1500 gram (gelei)suiker* (of 675 gram speciaal geleisuiker)
Waar ik normaliter bessen een halve dag in de suiker zet om ze op smaak te laten komen, geen water toevoeg en zo kort mogelijk kook denk ik dat het met deze stevige harde bessen geen zin heeft om ze in de suiker te zetten en dat je ze voor je suiker toevoegt beter eerst wat zachter kunt koken.
Werkwijze:- Pluk en was de bessen, verwijder alle steeltjes.
- Als er nog geen vorst is geweest zet de bessen dan 2 nachtjes in de vriezer en laat weer ontdooien.
- Kook de bessen minimaal 15 minuten met het water tot je de schilletjes zacht genoeg vindt. Kneus de bessen tijdens het koken met een pureestamper, de bessen blijven anders heel!
- Voeg de geleisuiker toe, roer en laat 1 tot 5 minuten doorkoken (kijk op de verpakking van de geleisuiker voor de juiste tijd).
- Vul de schoongemaakte jampotjes, draai het deksel erop en zet even op de kop. De jam is nu minimaal 1 jaar houdbaar.
Eet smakelijk!
* De jam was superstevig en ik vermoed dat de bes veel pectine van zichzelf bevat. Je zou het met gewone suiker kunnen proberen. En dan koken totdat een druppel jam op een bordje geleert.
Zelf likeur maken
Celwanden gaan kapot bij vorst en de bes wordt er zoeter, minder wrang van.
Ik spotte met dit weer op 21 oktober zelfs nog een bloeiende sleedoorn...
Ik heb gisteravond meer dan 20 recepten om zelf likeur te maken bekeken. Van sleedoornbessen wordt de bekende sloe gin gemaakt. Die is er in allerlei varianten, met bruine suiker, kruidnagel, kaneelstokje, citroenschil, jeneverbes en/of gekneusde amandelen. Dat laat ik nu even voor wat het is, het gaat me om de pure smaak van de bessen.
Iets is een likeur met minimaal 15% alcohol en 10% suiker.
Van 1 liter brandewijn van 38% (= 925 gram) kun je zo'n 2,4 kg likeur maken en daar moet dan minimaal 240 gram suiker inzitten.
Bij een droog product als citroenschil (limoncello) of vlierbloesem laat je de smaakmaker weken (= macereren) zonder suiker en voeg je later suikersiroop toe. Hoeveelheden zonder de smaakmaker:
- 1 liter wodka, gin of brandewijn
- 0,5 - 1 liter water
- 200 tot 400 gram suiker
Bij fruit laat je macereren mèt suiker en voeg je geen water toe, het vocht komt van het fruit. Hoeveelheden:
- 1 liter wodka, gin of brandewijn
- 0,5 - 1 kg fruit
- 200 tot 400 gram suiker
Bij de vrij droge lijsterbessen worden beide methodes toegepast. Ik ga alle drie de soorten bessen op dezelfde wijze doen met een flesje brandewijn van een halve liter. Per pot:
- 165 ml brandewijn
- 165 gram bessen
- 40 gram suiker
Werkwijze:
- Pluk de bessen, maak schoon, leg ze 2 dagen in de vriezer als de vorst er nog niet overheen is geweest en laat weer ontdooien.
- Sleedoornbessen inprikken met een doorn van de sleedoornstruik las ik overal. Ik deed het met een saté-prikker maar denk dat je deze stap kunt overslaan. Door de vorst en het plukken is de schil al beschadigd.
- Doe de bessen met de brandewijn en suiker in een luchtdichte pot (weckpot met klem of jampot die je goed dichtdraait) en laat minimaal 10 weken macereren. Macereren is gewoon laten staan. Soms las ik in de zon zetten, een andere keer las ik juist op een donkere plek wegzetten. Draai de pot wekelijks even om de kop.
- Filter de vloeistof (koffiefilter) en doe in een flesje. Van de drab die overblijft kun je jam of saus maken. Eerst even opkoken en door een zeef duwen is dan denk ik wel aan te raden met de vele pitjes...
De potten op 5 februari 2023 |
Lees hier 'het proeverijtje'.
Invriezen zonder blancheren
En 2 zomers terug in Zweden; met 7 mensen boomspinazie geoogst voor de wintervoorraad en 's middags op het hout gestookte fornuis blancheren.
Blancheren is kort koken en daarna in ijskoud water afkoelen. Groente blijft daardoor beter van textuur, kleur en is in de diepvries een jaar houdbaar.
Gisteren rooide ik boomspinazie en twijfelde i.v.m. de hoge gasprijs of ik het aan de kippen zou geven of invriezen.
Ik ging op onderzoek uit. Over boomspinazie natuurlijk niets te vinden en bij spinazie stond overal blancheren. Blad van de boomspinazie is iets minder mals dan van gewone spinazie en aangezien je kruiden (op basilicum na) ook invriest zonder te blancheren durfde ik het wel aan.
In wezen kun je alle groenten zonder te blancheren invriezen [voedingscentrum]. Blancheren doe je voor een langere houdbaarheid en om de kleur en knapperigheid te behouden. Blancheren en invriezen zou ik alleen doen met krakend vers en overschot. Anders is het zonde van je werk; diepvriesgroente uit de supermarkt is goedkoper en verser ingevroren.
Bonen, bloemkool e.d. uit de moestuin, die zo op je bord belanden zou ik altijd blancheren, zonder worden ze papperig. Maar alle groenten die je wil gebruiken voor soep, saus of curry, zoals tomaten, pompoen, courgette en uien, kun je rauw invriezen. Bereid de groente zoals gewoonlijk voor (schoonmaken-schillen-snijden), doe in zakjes of bakjes en vries in.
Het is de hoogste tijd om de boomspinazie te rooien als je niet wilt dat het je hele tuin overneemt. In de trosjes is zaadjes aan het rijpen. Eigenlijk ben ik al een beetje laat, want op de tafel lagen na afloop naast vele groene korreltjes een paar zwarte...
Volgend jaar rooi ik gelijk nadat de kleur weg is. Boomspinazie 3 weken geleden en nu.
5 tips voor de energie-rekening
Eneco €4,63 versus €8,74.
Dynamisch €2,45 versus €4,38.