Kappertjes van zaadjes Oost-Indische Kers

Na de zeer warme dagen van vorige week zag ik verwelkte bloemen en kon ik groene zaden oogsten van de Oost-Indische Kers. In een handomdraai maak je daar kappertjes van.

Nodig:

• Verse groene zaden van de Oost-Indische Kers. (Na verloop van tijd worden ze bruinig, ze zijn dan te droog om nog kappertjes van te maken laat ze dan lekker hangen of oogst ze voor zaaigoed).
• Azijn.
• Zout.
• Optioneel: suiker, honing of vlierbloesemsiroop
• Glazen potjes met metalen deksel.

Werkwijze:

• Was (indien nodig) de zaadjes.
• Doe ze in potje en voeg zoveel zout toe dat je het zout blijft zien.
• Laat een nachtje staan, er zal vocht uit de zaadjes getrokken worden.
• Laat goed uitlekken (doe ietsiepietsie water erbij als je nog onopgelost zout ziet)
• Doe de zaadjes in een passend potje -> Het potje moet tot bovenaan gevuld zijn.
• Eventueel theelepeltje zoet toevoegen.
• Giet er zoveel azijn op dat alle zaadjes onder de vloeistof staan.
• Breng voorzichtig aan de kook in de magnetron. Of au bain marie in de pan als je meerdere potjes hebt, foto zie deze blogpost.
• Sluit het potje af met een metalen deksel en zet even op de kop zodat het deksel ook heet en steriel wordt.
• Laat 3 weken op smaak komen.
• Vacuüm afgesloten zeker een jaar houdbaar.

Eet smakelijk!

Echte kappertjes zijn bloemknopjes van jawel de kappertjesplant.

Je kunt alle eetbare bloemknopjes (madeliefjes, paardenbloemen, bieslook)  en verse groene zaden (daslook, koriander) op deze wijze, met azijn, conserveren.

Een andere methode is fermenteren in zwakke pekel. Dat ga ik de volgende keer proberen.

Weckpot

Wecken is het in een waterbad steriliseren van voedsel waarbij je gebruik maakt van glazen potten, glazen deksels, rubberen ringen en klemmetjes. Door verhitting zet het voedsel met de vloeistof en de lucht in de pot uit, de rubberen ring werkt als overdrukventiel. Als de potten afkoelen ontstaat er een onderdruk die het glazen deksel vastzuigt en worden de klemmetjes overbodig. De potten kun je openen door aan het lipje te trekken dan verbreekt het vacuüm.

Fermenteren is het gecontroleerd laten rotten van voedsel. Daar mag geen zuurstof bij komen en er ontstaat koolzuur dat moet kunnen ontsnappen. Dat gebeurt onder water (zware steen op de zuurkool), met een waterslot of door het voedsel luchtdicht af te sluiten. Dat laatste kan in een zak, met een ballon als sluiting of in een pot met metalen deksel die je dagelijks even opendraait om te laten "boeren".

Een weckpot zou je dus kunnen gebruiken om te fermenteren. De rubberen ring werkt als overdrukventiel; de koolzuur kan ontsnappen naar buiten, zuurstof kan er niet in. Doordat er geen onderdruk ontstaat tijdens het fermentatieproces worden de glazen deksels niet vastgezogen. Na afloop moet het deksel nog steeds geklemd worden en dan is zo'n vaste beugelklem handig dacht ik altijd...

Ik ging op onderzoek uit of je kunt fermenteren met potten zoals op de foto. Bijna iedereen noemt dat weckpotten en ze worden leeg verkocht als weckpot waar je voedsel luchtdicht in kunt bewaren. Al zijn er winkels die de term weckpot vermijden en hem voorraad- of beugelpot noemen. En dat is beter, want de klemkracht van de beugel blijkt zo groot dat er geen lucht uit kan ontsnappen... De potten ontploffen als je ze vult en gesloten steriliseert in een weckketel. En dat zal ook gebeuren als je fermenteert...

Je kunt bij beugelpotten de rubberen ring weglaten tijdens het fermenteren (of vervangen door een katoenen doek). Dan is de pot niet luchtdicht afgesloten en kan de koolzuur ontsnappen. Koolzuur is zwaarder dan zuurstof en blijft als een deken op het voedsel liggen, er zal geen zuurstof de pot ingetrokken worden.

Wildplukken: bessen

Het begon met een praatje met de buurman. Ik vroeg wat voor bessen er groeiden in zijn tuin en dat wist ie niet. Ik proefde er eentje. "Dat jij dat durft te proeven!" Ja, ik wist namelijk dat de vorige bewoners vooral eetbare dingen hadden geplant. Het bleken zwarte bessen toen ik ze determineerde met Plantnet.

Niet veel later zag ik zwarte bessen in het wild. Langs het spoor van de HSL waar een nieuw park is aangelegd. Zeker honderd struiken en niemand die ze lijkt te plukken. Aalbessen stonden er ook, maar die worden wél geplukt.

Iedereen die in zijn jonge jaren The Blue Lagoon zag, een film die eindigde met het eten van giftige bessen, zal geen bessen eten die hij niet herkent. Ik maakte foto's van de andere bessen die op die plek in het park groeiden om ze te determineren en ging googelen. Het blijkt in Nederland wel mee te vallen met die giftigheid. Onrijpe bessen kunnen een beetje giftig zijn, doch die zijn ook niet lekker. En als je bessen kookt (voor jam, saus of gelei) breekt het gif af.

De bessen in het Annie M.G. Schmidtpark in Lansingerland:

Aalbes
Geen foto gemaakt omdat ik hem herkende en niet hoefde te determineren. Wat ik nog niet wist van deze bes is dat zolang ze aan de struik zitten ze niet bederven. Ik dacht dat je ze moest oogsten zodra ze rood zijn verkleurd. Op zich is gelijk oogsten nog steeds een goed idee want anders zijn de vogels je voor.
De aalbes is een bes die je gelijk opeet.

Zwarte bes (ook wel cassisbes genoemd)

Wordt weinig rauw gegeten en dat is niet voor niets. De kenmerkende cassissmaak zit vooral in de bloemknoppen, de bes heeft wat minder smaak. Te gebruiken voor jam, gelei, wijn of in saus. Goed in te vriezen. Oogsten kan zodra ze zwart zijn, vanaf half juni.

Gelderse roos

Mooie bessen maar schijnen muf van smaak te zijn. Lekker laten zitten voor de vogeltjes zou ik zeggen.

Wilde lijsterbes

Ontleend zijn naam aan de lijster die dol is op deze besten. Onrijp licht giftig door het sorbinezuur. Ze zijn rijp zodra ze donkeroranje tot rood van kleur zijn. Deze zomer was dat begin juli al. Als je ze oogst na de eerste vorst zijn ze zoeter. Als je ze eerder oogst kun je ze in de vriezer doen voordat je ze verwerkt.  De pitjes kunnen darmproblemen veroorzaken en worden verwijderd door de bessen door een zeef te duwen. De bessen zijn melig, aanverwante soorten worden meelbessen genoemd.

Ik heb er nog niks mee gemaakt. Geen idee van de smaak. Deze bessen worden in Duitsland toegevoegd aan appelmoes en -sap, het wordt er langer houdbaar van. Ook wordt er jam, saus en likeur van gemaakt. De bessen hebben een hoog pectinegehalte en zijn daardoor zeer geschikt om bij fruit te doen met weinig pectine als je jam of gelei maakt.

Zwarte appelbes

Rauw zijn ze vrij wrang van smaak. De wrange smaak verdwijnt door de bes te koken. Van de bessen wordt jam of sap gesmaakt en ze smaken naar braam- en wilde appel. De bessen worden vaak gemengd met ander bosfruit. Ik heb ze nog niet verwerkt en zal de info hier nog bijwerken.
Je kunt ze oogsten zodra ze zwart van kleur zijn (half juli). De bes is eerst helder rozerood (en toen zei Plantnet toch zwarte appelbes) en wordt daarna zwart. Er is ook een appelbes die rood blijft.

Als je ze oogst na de eerste vorst zijn ze zoeter. Als je ze eerder oogst kun je ze in de vriezer doen voordat je ze verwerkt.

Er zijn daar nu nog geen bessen,
dit is een oude foto

Vlierbes

Op een andere plek in het park groeit de vlier. Van de bloesem kun je de welbekende heerlijke siroop maken, of champagne maar dat moet ik nog eens uitproberen. Van de bessen kun je jam, siroop, wijn, saus of likeur maken.
De groene bladeren bevatten cyaanverbindingen en zijn giftig. De bessen bevatten de licht giftige stof sambunigrine, hoe onrijper hoe meer er van deze stof inzit. Wacht met oogsten totdat ze helemaal zwart zijn (september-oktober) dan kun je ze (in niet te grote hoeveelheden) rauw eten. Door de bessen te koken verdwijnt het gif.

Als ik nog andere bessen in dit park spot, vul ik het hier aan. (Rozenbottels die er ook stonden vallen mijn inziens niet onder bessen).

Bessen zijn eeuwenlang voor allerhande kwalen gebruikt. Mocht ik heilzame werkingen ervaren zet ik het erbij.

Invriezen:
Leg de bessen op een bord in de vriezer en doe ze daarna een bakje of zak. Dan zijn ze los van elkaar bevroren. Tijdens het bevriezen het bakje of zakje een paar keer schudden en de bessen losmaken kan ook.

Deodorant-stick zelf maken

De deodorant van kokosvet uit een potje werkt goed, doch deo uit een potje vind ik onhandig in gebruik. Het vet smelt bij 25 graden Celsius en in Nederland betekent dat meestal dat het niet smeerbaar is. Vandaar dat ik maar eens geëxperimenteerd heb met een stick. Ik hergebruikte een lege stickverpakking. Ik vind het onzin om lege plastic verpakkingen te kopen, te laten verpakken en op te laten sturen. Voor hetzelfde geld, misschien nog wel minder, koop je een gevulde verpakking!

Basis recept voor 1 deo-stick:

• 3 eetlepels kokosvet
• 3 eetlepels maïzena
• 3-eetlepels baking soda
• optioneel 5-10 druppels etherische olie

Smelt het vet voorzichtig in de magnetron, roer de maïzena en baking soda erdoorheen en op het laatst de etherische olie.

Dit recept werkt perfect tegen luchtjes. Wel kun je witte vlekken in je kleding krijgen.

Werkwijze voor een plastic verpakking zoals op de foto:

• Zorg dat je alle hardplastic delen van de verpakking hebt en maak ze schoon:
• Doe het inzetstukje in het deksel (het stukje dat bovenop de gekochte stick zat).
• Doe de aanduwer op de pin en draai het helemaal naar beneden.
• Giet de substantie in de stick.
• Doe het deksel met het inzetstukje erop.
• Zet de stick met het deksel naar beneden in de koelkast.
• Als de kokosolie gestold is tot vet is de stick klaar voor gebruik.
• De eerste keer als je de stick omhoog wilt draaien zal hij nog vast zitten. Verwarm de verpakking met je handen.

Er zijn tegenwoordig ook kartonnen deo-stick-verpakkingen die je kunt hergebruiken. Daar zit geen draaimechanisme in. Giet de substantie rechtstreeks in de koker.

Let op, de stick bewaren en gebruiken onder de 24 graden. Als je aanbrengt smelt de lichaamstemperatuur het vet vanzelf tot een olie.

Vandaag wordt het 35 graden, een goede dag om sticks te maken... het kokosvet is al vloeibaar bij kamertemperatuur... op de zolder dan, de benedenverdieping hoop ik beneden de 25 graden te houden.

Ga ik nu de eerder gemaakte deo-sticks in de koelkast leggen.

Aardappelen kweken in een plastic zak

In de compostbak waren uit aardappelschillen scheuten gegroeid. Dochter opperde om ze in de tuin te zetten omdat ze in de compostbak geen licht krijgen. Aangezien ik aardperen oogsten uit de volle grond al teveel gedoe vind googelde ik of het niet in een bak kon. Blijken er speciale zakken, pootaardappelen en compost voor te zijn...

Deze consuminderaar besloot om niks te kopen en ging aan de slag met afval:

- aardappelschillen met knopjes
- plastic zak
- zelfgemaakte compost

Vul een zak met compost, doe als je op de helft bent de aardappelschillen erbij en prik met een vork gaatjes onderin. Zet op een zonnige plek en houdt vochtig. Ik heb een paar keer wat compost toegevoegd, aanaarden heet dat. Ik las her en der dat dat nodig was. Hier staat dat het niet uitmaakt.

En nu is het wachten totdat de planten gaan bloeien en geel worden. Ik weet helaas niet meer welke aardappelsoort ik gebruikt heb. Resultaat zal daar wel van afhankelijk zijn.

Foto's in chronologische volgorde:

Start op 7 mei, datums van foto's erna: 21 mei, 28 mei, 4 juni, 10 juni, 12 juni, 16 juni (takjes afgebroken per ongeluk) en 25 juli, de oogstdag.

Update: de oogst op 25 juli. Kleine aardappeltjes, het was 300 gram.

Je kunt aardappelen oogsten vanaf de bloei, dan zijn het krielaardappelen. Voor volwassen aardappelen wacht je tot het loof afgestorven is.

Ik had een soort die niet bloeide. Supermarktaardappelen... de aardperen hier in de tuin bloeien ook niet, die zijn eveneens afkomstig uit de supermarkt.

Het loof begon al af te sterven, we gingen op vakantie en waren nieuwsgierig dus we hebben te vroeg geoogst.